A. TI ΑΠΟΦΕΥΓΩ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Την απότομη έναρξη . Ακόμη κι αν λόγω του μικρού ορίου λέξεων δεν επιλέξω να χρησιμοποιήσω θεματική πρόταση , καλό είναι να ξεκινήσω την περίληψη με μία σύντομη εισαγωγική φράση του τύπου : «Σύμφωνα με το κείμενο /άρθρο /δοκίμιο κλπ ….» ή « Κατά τον αρθρογράφο /δοκιμιογράφο κλπ….»
Την πολύ συχνή χρήση ρημάτων που περιγράφουν τις προθέσεις του συγγραφέα του κειμένου : π.χ. υποστηρίζει , διατείνεται , συμπεραίνει , τονίζει κλπ
Τη σύνταξη περίληψης ,στην οποία περιγράφεται γενικόλογα η δομή του κειμένου ή του αποσπάσματος : π.χ. Ο συγγραφέας παρουσιάζει αρχικά τις αιτίες του φαινομένου της ανεργίας και έπειτα εστιάζει σε μία από αυτές . Έπειτα , εκφράζει την προσωπική του γνώμη για το θέμα αυτό και διατυπώνει ένα ερώτημα . Απαντά στο ερώτημα αυτό και ολοκληρώνει προτείνοντας μία πρωτοποριακή λύση για την αντιμετώπισή του . Με τον ίδιο αριθμό λέξεων μπορούμε να είμαστε περισσότερο σαφείς , χωρίς φυσικά να πλατειάζουμε
Την αναφορά πολύ συγκεκριμένων παραδειγμάτων , εκτός αν αυτά παρουσιάζονται πολύ εκτεταμένα στο απόσπασμα που πρέπει να πυκνώσουμε . Στην περίπτωση αυτή , μπορούμε να κάνουμε μια σύντομη αναφορά . Όταν πάλι γίνεται αναφορά σε πολλά παραδείγματα , μπορούμε να τα παρουσιάζουμε κατηγοριοποιώντας τα ( π.χ. από τον επαγγελματικό και τον οικονομικό χώρο )
Την αξιολόγηση των απόψεων του συγγραφέα , επιδοκιμάζοντας ή αποδοκιμάζοντάς τες . Το κείμενό μας έχει πληροφοριακό χαρακτήρα . Δεν αναλύουμε , δεν εμβαθύνουμε , δεν κρίνουμε . Μεταφέρουμε συνοπτικά τις απόψεις ενός άλλου προσώπου
Τη δυσανάλογη έκταση των περιόδων – προτάσεων που αφιερώνονται σε κάθε βασική πληροφορία του κειμένου . Αν για παράδειγμα ένα κείμενο περιλαμβάνει 5 βασικές πληροφορίες , αφιερώνουμε σε αυτές την ίδια περίπου έκταση στην περίληψη , ανάλογα και με τη βαρύτητα που δίνει ο συγγραφέας σε καθεμία από αυτές
Την αποσπασματικότητα στην παρουσίαση των ιδεών του κειμένου. Προσπαθούμε είτε με διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις είτε με άλλους τρόπους να επιτύχουμε τη συνοχή της περίληψης . Ωστόσο ,αποφεύγουμε την κατάχρηση των συνδετικών λέξεων και φράσεων
Τη χρήση άλλων ρηματικών προσώπων εκτός του τρίτου . Το ύφος του περιληπτικού κειμένου είναι συνήθως ουδέτερο και επίσημο
Τη χρήση κατακλείδας στην οποία καταλήγουμε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα , διότι και στην περίπτωση αυτή γίνεται ένα είδος αξιολόγησης των ιδεών του κειμένου
Τη διπλή αναφορά σε ιδέες που επαναλαμβάνονται μέσα στο κείμενο. Κάθε ιδέα αναφέρεται μία φορά στην περίληψή μας
Τη συγγραφή της περίληψης χωρίς να έχουμε καταγράψει στο πρόχειρο με αρίθμηση τις βασικές ιδέες-πληροφορίες . Με αυτό τον τρόπο, μπορούμε να ελέγχουμε καλύτερα το όριο των λέξεων και άλλοτε να συμπτύσσουμε μία ιδέα περισσότερο , άλλοτε να την παρουσιάζουμε εκτενέστερα
Την αυτούσια μεταφορά λέξεων και φράσεων του κειμένου αναφοράς , χρησιμοποιώντας μάλιστα και εισαγωγικά . Σε κάθε περίπτωση , αναδιατυπώνουμε τις ιδέες του κειμένου χρησιμοποιώντας ,όσο είναι δυνατόν , συνώνυμες λέξεις –φράσεις
Τη χρήση σημείων στίξης : θαυμαστικά , εισαγωγικά , αποσιωπητικά κλπ , διότι λειτουργούν σα σχόλια
Την αναφορά του τίτλου του κειμένου , αν επιλέξουμε να χρησιμοποιήσουμε θεματική πρόταση . Στερούμαστε λέξεις που θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε στην παρουσίαση άλλων ιδεών
Τη μεγάλη υπέρβαση του ορίου των λέξεων. Αξιολογείται , εκτός των άλλων , η ικανότητά μας να είμαστε ακριβολόγοι και σύντομοι . Είναι , ωστόσο , λογική μία μικρή απόκλιση 5-10 λέξεων , εφόσον δεν περιλαμβάνονται περιττά στοιχεία
Την ποιητική λειτουργία της γλώσσας . Επιλέγω την αναφορική
Την παραβίαση της σειράς παρουσίασης των πληροφοριών του αρχικού κειμένου . Ακολουθώ αυτή τη σειρά και στην περίληψη
Την παρουσίαση των ιδεών σε δύο παραγράφους . Το περιληπτικό κείμενο αναπτύσσεται σε μία μόνο παράγραφο
B. ΤΙ ΑΠΟΦΕΥΓΩ ΣΤΟ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
Την ταύτιση του θέματος του κειμένου με την υπόθεσή του . Το θέμα είναι συνήθως μία γενικότερη ιδέα , η οποία αποτέλεσε τη βαθύτερη αφορμή για τη συγγραφή του κειμένου
Στο ίδιο πλαίσιο , το ερμηνευτικό σχόλιο δεν ταυτίζεται με την περίληψη του κειμένου . Ο κίνδυνος αυτός υπάρχει περισσότερο στα πεζά κείμενα . Ο μαθητής οφείλει να εντοπίσει το θέμα και να σχολιάσει τον τρόπο με τον οποίο το αναδεικνύει ο συγγραφέας στο έργο του
Τις γενικόλογες παρατηρήσεις πάνω στο θέμα , χωρίς αυτές να επιβεβαιώνονται από σχετικά χωρία του κειμένου αναφοράς . Δεν ξεχνούμε ότι η ερμηνεία μας είναι κειμενοκεντρική
Την απλή απαρίθμηση κειμενικών δεικτών , χωρίς αυτοί να εντάσσονται δημιουργικά στην ερμηνεία του θέματος . Επιπλέον , ο σχολιασμός των κειμενικών δεικτών δε θα πρέπει να αφορά τη γενικότερη λειτουργία τους ( π.χ. προσδίδει στο κείμενο αμεσότητα και ζωντάνια ) αλλά την ειδικότερη ( ποια ακριβώς ιδέα αναδεικνύει και με ποιο τρόπο μέσα στο κείμενο )
Την απότομη έναρξη με παρουσίαση κειμενικών δεικτών , χωρίς να έχουμε αναφέρει το θέμα και χωρίς να έχουμε αναδείξει πώς το πραγματεύεται στο κείμενο ο συγγραφέας . Καλό είναι να τηρούμε τη δομή : Θέμα κειμένου - τρόπος ανάδειξής του στο κείμενο – ερμηνεία με τη χρήση κειμενικών δεικτών –παρουσίαση προσωπικής άποψης
ΕΔΩ ΑΣ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ ΤΑ ΕΞΗΣ :
Ακόμη κι αν δε ζητείται , καλό είναι να κάνουμε ένα μικρό προσωπικό σχόλιο στο τέλος του κειμένου μας
Ακόμη κι αν η ερώτηση δε ζητά το θέμα του κειμένου , εμείς μπορούμε να ξεκινήσουμε με μία πολύ σύντομη αναφορά σε αυτό και έπειτα να απαντήσουμε στη συγκεκριμένη ερώτηση που τίθεται
Ακόμη κι αν δε ζητούνται από την εκφώνηση κειμενικοί δείκτες , εμείς του αξιοποιούμε , χωρίς όμως να δίνουμε μεγάλη έκταση στον σχολιασμό τους
Τη μεγάλη υπέρβαση του ορίου των λέξεων . Στο πλαίσιο αυτό , βοηθητικός μπορεί να είναι ο προσχεδιασμός της ανάπτυξης του σχολίου μας , με ένα σύντομο διάγραμμα στο πρόχειρο
Την εστίαση σε ένα μόνο μέρος του κειμένου ( εφόσον το ερώτημα αφορά το θέμα του ) και την παραμέληση των υπολοίπων . Προσεγγίζουμε το κείμενο στο σύνολό του , διότι ενδέχεται στο τέλος να αναφέρεται κάτι που ανατρέπει την αρχική αντίληψη για το θέμα
Την πρόχειρη και πολύ συνοπτική παρουσίαση της προσωπικής μας ανταπόκρισης στο θέμα του κειμένου , ιδιαίτερα όταν αυτή είναι ένα από τα ζητούμενα του θέματος . Στο τμήμα αυτό του ερμηνευτικού σχολίου παρουσιάζουμε 3-4 επιχειρήματα που δικαιολογούν την άποψή μας
ΤΣΙΑΧΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 2022
