H ΔΙΑΡΡΟΗ ΕΓΚΕΦΑΛΩΝ
ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
|
ΟΡΙΣΜΟΣ |
Η διαρροή εγκεφάλων
περιγράφει τη μετανάστευση των επιστημόνων από λιγότερο αναπτυγμένες προς αναπτυγμένες
χώρες. |
|
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ |
·
Το φαινόμενο της διαρροής επιστημονικού προσωπικού δεν είναι
νέο. Αν ανατρέξει κανείς στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδα, θα διαπιστώσει ότι
μέχρι το 300 π.χ.
οι επιστήμονες μετακινούνταν στην Αθήνα, ειδικότερα λόγω της ύπαρξης της
ακαδημίας του Πλάτωνα και του Λυκείου του Αριστοτέλη. ·
Πάντως, το φαινόμενο μελετήθηκε για πρώτη φορά από αγγλοσάξονες
ερευνητές όταν ο όρος διαρροή εγκεφάλων εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1963 σε
μία έκθεση στο Λονδίνο και αναφέρεται στη μετανάστευση των βρετανών
επιστημόνων προς τις Ηνωμένες πολιτείες Αμερικής. ·
Μέχρι το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, οι πληθυσμοί που
μετακινούνταν ήταν άτομα από φτωχότερες και λιγότερο μορφωμένες τάξεις των
χωρών προέλευσης. Η διαρροή επιστημόνων ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο. Η
κατάσταση φαίνεται να άλλαξε μετά τον πόλεμο, όπου πολλοί επιστήμονες κυρίως
άτομα που προέρχονταν από τον ακαδημαϊκό χώρο μετακινούνταν σε περισσότερο
αναπτυγμένες χώρες. |
|
ΜΟΡΦΕΣ |
Το φαινόμενο της διαρροής εγκεφάλων μπορεί να χωριστεί σε τρεις
κατηγορίες: 1η Οι
επιστήμονες μετακινούνται και δεν ξαναγυρίζουν στη χώρα προέλευσης 2η Οι
μετανάστες επιστρέφουν στη χώρα προέλευσης 3η Οι
επιστήμονες μετανάστες κινούνται τακτικά μεταξύ της χώρας προέλευσης
και υποδοχής |
|
|
ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ
1. Η οικονομική κρίση, η οποία έχει συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων της ανεργίας, στην υποαπασχόληση και στην ετεροαπασχόληση.
2. Οι χαμηλές απολαβές των πτυχιούχων στη χώρα μας
3. Η έλλειψη αξιοκρατίας, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνονται συχνά σε διάφορες θέσεις εργασίας άτομα με χαμηλά προσόντα λόγω των γνωριμιών που έχουν με πολιτικά πρόσωπα
4. Η δυσβάσταχτη φορολογία που πλήττει τα μεσαία και χαμηλά κοινωνικά στρώματα
5. Η αναντιστοιχία των ειδικεύσεων και των προσόντων των πτυχιούχων με αυτά που ζητά η αγορά εργασίας: με άλλα λόγια, πολλοί πτυχιούχοι δε βρίσκουν κλάδο εργασίας στον οποίο να αξιοποιείται η ειδίκευσή τους
6. Η φιλοδοξία των πτυχιούχων να διευρύνουν τους γνωστικούς τους ορίζοντες και να αναγνωριστούν πέρα από τη χώρα μας, ερχόμενοι σε επαφή με έναν διαφορετικό τρόπο ζωής και με κοινωνίες στις οποίες δίνονται περισσότερες ευκαιρίες για καταξίωση και οικονομική επιτυχία.
ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
|
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ |
ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥΣ |
ΓΙΑ
ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΟΥΝ |
|
·
Ευκολότερη επαγγελματική επιτυχία, κοινωνική και οικονομική καταξίωση ·
Δυνατότητα αποτελεσματικότερης συνεργασίας με συναδέλφους τους από το εξωτερικό ·
Διεύρυνση του τρόπου σκέψης και αντίληψης των πραγμάτων, απόκτηση μιας
κοσμοπολίτικης νοοτροπίας, η οποία είναι απαλλαγμένη από στερεοτυπικές
αντιλήψεις |
·
Προβολή του πολιτισμού της χώρας στο
εξωτερικό: Οι επιστήμονες
γίνονται κήρυκες της παράδοσης, της ιστορίας, της γλώσσας, των πνευματικών
κατακτήσεών της στους άλλους λαούς ·
Με την
επιστροφή αρκετών από αυτούς ωφελείται πολλαπλά σε επίπεδο κοινωνικό (ανανέωση των ηθών), οικονομικό(
μεταφορά τεχνογνωσίας) και πνευματικό(
μέσα από το διάλογο με τα πνευματικά δημιουργήματα άλλων λαών) |
·
Ενισχύεται το επιστημονικό δυναμικό τους ·
Με τη
συνδρομή των νέων με υψηλά προσόντα, αυξάνουν την παραγωγικότητά τους και
γίνονται ισχυρότερες σε πολλούς τομείς :στην τεχνολογία, στην οικονομία, στα
στρατιωτικά ζητήματα, στον πολιτισμό ·
Αποκτούν τη φήμη καλά οργανωμένων κοινωνιών, που επιβραβεύουν τα εξαιρετικά μυαλά,
ανεξάρτητα από τον τόπο καταγωγής τους |
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
|
ΓΙΑ ΤΟ
ΑΤΟΜΟ ΠΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΕΙ |
ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ |
|
· Δυσκολία προσαρμογής σε ένα ξένο και πολλές φορές αφιλόξενο περιβάλλον · Νοσταλγία για την πατρίδα και τα αγαπημένα πρόσωπα που αναγκάζεται να αφήσει πίσω του · Συναισθήματα πικρίας, θυμού και απογοήτευσης για το γεγονός ότι η πατρίδα του δεν του δίνει την ευκαιρία να αξιοποιήσει τα υψηλά του προσόντα |
· Η χώρα οδηγείται σε οικονομική ύφεση και τεχνολογική υπανάπτυξη , καθώς δεν αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες νέων και παραγωγικών μελών της κοινωνίας · Παρατηρείται αντίστοιχη στασιμότητα στους τομείς των γραμμάτων και του πολιτισμού · Η χώρα αποκτά την κακή φήμη μιας υποανάπτυκτης κοινωνίας, η οποία βασίζει την ανάπτυξή πάντοτε σε δανεικές δυνάμεις από το εξωτερικό |
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ
1. Είναι απαραίτητη η εφαρμογή της αξιοκρατίας στον τρόπο πρόσληψης εργατικού δυναμικού, ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσαν να διεξάγονται συχνότερα γραπτοί διαγωνισμοί πρόσληψης προσωπικού, στους οποίους θα δίνονται μόρια για συγκεκριμένα προσόντα
2. Διαμόρφωση ενός αξιοπρεπούς μισθολογίου, το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα στα άτομα με υψηλά προσόντα να έχουν ένα άνετο βιοτικό επίπεδο, ώστε να μην αναγκάζονται να αναζητούν συμπληρωματική απασχόληση
3. Μακροχρόνιος σχεδιασμός των οικονομικών αναγκών της χώρας, για να διαπιστωθεί σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο μέλλον, έτσι ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, για τους ανθρώπους που θα εξειδικευτούν σε αυτούς τους τομείς.
4.Ταυτόχρονα, πρέπει να εφαρμόζεται με ορθό τρόπο ο επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων, ώστε :α) να στρέφονται οι νέοι προς επαγγέλματα στα οποία η απορρόφηση είναι ευκολότερη β) αποφεύγεται έγκαιρα η προτίμηση κορεσμένων επαγγελματικών κλάδων
5. Το κράτος μπορεί να προσφέρει κίνητρα σε επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν πτυχιούχους . Τέτοια κίνητρα μπορεί να είναι η επιδότηση του μισθού, οι φοροελαφρύνσεις, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών και άλλες
6. Πρέπει ακόμη να διευκολύνεται η μετάβαση από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας, μέσω της δυνατότητας των αποφοίτων των πανεπιστημιακών σχολών να κάνουν πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις και δημόσιες υπηρεσίες
