ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΕ ΘΕΜΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

ΚΕΙΜΕΝΑ   ΑΝΑΦΟΡΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ Ι

    Το περιεχόμενο της ποιοτικής ζωής ποικίλλει από εποχή σε εποχή και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στη σύγχρονη εποχή η ποιότητα ζωής , σύμφωνα με την αντίληψη που επικρατεί  ,  ταυτίζεται με την απόκτηση όσο γίνεται περισσότερων  και πολυτελέστερων υλικών αγαθών , με την επιτυχία , την προβολή  και την άνεση που έχει ο άνθρωπος να απολαμβάνει ό,τι θέλει . Ψάχνει να βρει την ποιότητα σε έναν τρόπο ζωής που βασίζεται στις εντυπώσεις  , την επίδειξη , στην εξωτερική –και γι’ αυτό επιφανειακή  - εικόνα  μιας προσποιητής  και αγοραίας  ευδαιμονίας . Και το σπουδαιότερο  είναι πως , ξεκινώντας απ’ αυτή την  αρχή , όχι μόνο αδιαφορεί  για τις άλλες αξίες  της ζωής , αλλά και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τις υποτάξει στην ανάγκη να υπηρετηθεί τέλεια  η ποσότητα  , η  αφθονία και  το «όραμα» της καλοπέρασης.

    Έτσι , διαπιστώνουμε καθημερινά  πως οι ανθρώπινες σχέσεις  δημιουργούνται  με κριτήριο  το συμφέρον , οι ηθικές αξίες  δεν  έχουν νόημα , η πνευματική καλλιέργεια  θεωρείται ανούσια  και ανώφελη , το περιβάλλον  καταστρέφεται και η κοινωνία  βρίσκεται  συχνά   σε αδυναμία να  εκπληρώσει τους πρωταρχικούς  σκοπούς της , ανθρώπινες , δηλαδή , σχέσεις  με όσο γίνεται λιγότερα προβλήματα .

   Οι συνέπειες  της κατάστασης αυτής , κατά έναν τραγικό τρόπο , είναι αντιστρόφως  ανάλογες με τις επιθυμίες  και τις επιδιώξεις  του σύγχρονου ανθρώπου . Πετυχαίνει , συνήθως ,  τα αντίθετα  από αυτά  που  επιδιώκει . Η ρύπανση και η μόλυνση του περιβάλλοντος  δημιουργούν ανθυγιεινές   συνθήκες διαβίωσης. Οι συνθήκες αυτές επιβαρύνονται  αφόρητα από το συνωστισμό  πλήθους ανθρώπων  στα σύγχρονα αστικά κέντρα . Η έλλειψη κατάλληλων έργων υποδομής  , η ηχορρύπανση , το καυσαέριο , οι ελάχιστοι χώροι πρασίνου , η στενοχωρία των διαμερισμάτων στις πολυκατοικίες  συνθέτουν ένα ασφυκτικό  τοπίο για τους ανθρώπους που ζουν στις μεγαλουπόλεις.

     Οι δυσμενείς  περιβαλλοντικές   συνθήκες , κατά φυσική αλληλουχία , επιδρούν καταλυτικά και στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου και στις σχέσεις  του με το συνάνθρωπό του . Χάνει την ηρεμία  του , δεν έχει διάθεση , συχνά ούτε και τη δυνατότητα , να επικοινωνήσει με τους άλλους  , αποξενώνεται και κυριεύεται από το άγχος . Αυτές τις  «αρρώστιες  του πολιτισμού μας» υποθάλπει  και ο χαρακτήρας της σύγχρονης εργασίας , που δεν είναι πια δημιουργική  , αλλά τυποποιημένη  , μηχανική και συχνά  εντατική . Και τα προβλήματα αυτά γίνονται ακόμη μεγαλύτερα  από τις απαιτήσεις  , πραγματικές ή εικονικές , της ζωής  στην εποχή μας . Ζώντας  σε τέτοιο κλίμα  , ο άνθρωπος  εξουθενώνεται , και κλονίζεται αναπόφευκτα  η σωματική και κυρίως  η ψυχική του υγεία.

     Σύμφωνα , λοιπόν , με όσα προαναφέραμε  , καταλήγουμε   στο συμπέρασμα πως ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να  εξασφάλισε τα αναγκαία  προς το «ζην» αγαθά , αλλά όχι και τα προς το «ευ ζην» .Και θα μπορούσε να το πετύχει , γιατί τα μέσα και οι δυνατότητες  υπάρχουν. Λείπει , όμως , η αίσθηση του μέτρου που πρέπει να  τον διακρίνει σε κάθε  επιδίωξη και σε κάθε ενέργειά του και η περίσκεψη. Γι’ αυτό είναι ανάγκη  ο σύγχρονος άνθρωπος  να αναθεωρήσει πολλές από τις αντιλήψεις και τις αξίες του , πριν φτάσει σε σημείο που το πρόβλημα  δε θα είναι πια  η ποιότητα της ζωής του αλλά η ίδια η επιβίωσή του

Σπυρίδων Κούτρας, Πειστικός  λόγος 

ΚΕΙΜΕΝΟ  ΙΙ

     Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο της Γαλλικής Γλώσσας, η ποιότητα ζωής ορίζεται ως η σωματική και ψυχολογική κατάσταση του ανθρώπου που του δίνει την αίσθηση της ικανοποίησης σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Κατά μία έννοια, η ποιότητα ζωής μπορεί να οριστεί ως ο βαθμός στον οποίο επικρατούν σε ένα δεδομένο περιβάλλον οι κατάλληλες συνθήκες που προσφέρουν ικανοποίηση στα άτομα.

     Η έννοια είναι πολύ γενικότερη από εκείνη του βιοτικού επιπέδου, το οποίο θεωρείται προϋπόθεση της ποιότητας ζωής. Η Διεθνής Ένωση για τις Έρευνες Ποιότητας Ζωής ορίζει ως βιοτικό επίπεδο την ποσότητα και ποιότητα των αγαθών και υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες, όπως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), τον αριθμό των ιατρών ανά χίλια άτομα, το ποσοστό ΑΕΠ που δαπανάται για την υγεία και την παιδεία ή τον αριθμό των τηλεοράσεων και τηλεφώνων σε κάθε νοικοκυριό. Αντιθέτως, η ποιότητα ζωής αποτελεί το προϊόν αλληλεπίδρασης των κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και υγειονομικών παραγόντων που επιδρούν στην ατομική και κοινωνική ανάπτυξη. Η υποβάθμιση ενός από τους εν λόγω παράγοντες αρκεί για να απειλήσει ή να επηρεάσει αρνητικά την ευημερία των ατόμων και των κοινωνιών. 

      Για το λόγο αυτό, η προώθηση της ποιότητας ζωής αποτελεί πολυδιάστατο ζήτημα. Όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, είναι απαραίτητη η προστασία της βιοποικιλότητας και η ανάπτυξη ενός ενιαίου σχεδίου διαχείρισης των φυσικών πόρων. Από οικονομικής πλευράς, είναι αναγκαίο να γίνει σωστός σχεδιασμός και ιεράρχηση των ατομικών αναγκών (ανθρωπιστική προσέγγιση), με την παράλληλη ανάπτυξη οικολογικών τεχνολογιών και την αναζήτηση της ωφελιμότητας της παραγωγής προς το κοινωνικό σύνολο. Σε κοινωνικό επίπεδο, η εξασφάλιση της ισότητας ανάμεσα σε όλους τους πολίτες και η παροχή των βασικών μέσων για την αυτοσυντήρησή τους αποτελεί βασικό στόχο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Τέλος, είναι σημαντική η αρμονική σχέση όλων των ειδών περιβάλλοντος στα οποία δραστηριοποιούνται τα άτομα, από την οικογένεια έως την γειτονιά και την κοινότητα, καθώς και η σχέση τους με τον εξωτερικό κόσμο. 

      Πέρα όμως από τα προαναφερθέντα, η ποιότητα ζωής περιλαμβάνει και τη συμμετοχή, κυρίως των νέων ανθρώπων, στις δραστηριότητες της κοινότητας, στα πολιτιστικά και αθλητικά δρώμενα (Finance Canada, 2000). 

Ε.Παπάνης , Ποιότητα  ζωής 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ  ΓΡΑΠΤΟΥ  ΛΟΓΟΥ 

Για  τις ανάγκες  μίας   ομαδικής  ερευνητικής  εργασίας   στην τάξη σας  καλείστε να  γράψετε  το κεφάλαιο   «Η  ποιότητα  της ζωής  του σημερινού  ανθρώπου» [350  περίπου  λέξεις].Μπορείτε να αξιοποιήσετε  στοιχεία  από τα κείμενα  αναφοράς  

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ    ΒΗΜΑΤΑ  

Α. Σκεφτόμαστε  και  γράφουμε   τον πρόλογο στο  κείμενο , προσεγγίζοντας  σφαιρικότερα  την έννοια  «ποιότητα  ζωής»  [Μπορούμε  για παράδειγμα  να  επισημάνουμε  τον υποκειμενικό  χαρακτήρα  αυτής  της  έννοιας  , την ιστορική  της διάσταση , την αναγκαιότητά  της στη σημερινή  εποχή  κλπ] 

Β.  Θέτουμε     ερωτήματα   τα  οποία   σχετίζονται  με   την κεντρική  έννοια 

Γ. Απαντάμε    στα  ερωτήματα  με  θεματικές  προτάσεις   

Δ. Ολοκληρώνουμε  με    τον  επίλογο  [Μπορούμε  να  τονίσουμε  τον ενεργητικό  ρόλο  του κάθε   ανθρώπου  για την  εξασφάλιση της ποιότητας  στη ζωή  του ] 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ  ΤΡΟΠΟΣ  ΕΡΓΑΣΙΑΣ  

ΠΡΟΛΟΓΟΣ 

Ποιότητα  ζωής ! Μία  έννοια  που απασχολεί  τον άνθρωπο  από τα πρώτα  στάδια  της  κοινωνικής  του οργάνωσης. Κάθε  εποχή έδινε  μάλιστα   στην έννοια  αυτή  το  δικό  της περιεχόμενο, το  οποίο  συμβάδιζε  με  τις  υπάρχουσες  κοινωνικές  και πολιτικές  συνθήκες. Και φυσικά το   πρόβλημα αυτό  δε θα μπορούσε  παρά να ενδιαφέρει   και  τον σημερινό  άνθρωπο, ο  οποίος   συχνά –πυκνά  παραπονιέται  ότι   η ζωή  του  δεν έχει  ποιότητα. Ας  προσεγγίσουμε  όμως  το  ζήτημα  πιο αναλυτικά .

Α. Τι  σημαίνει  ποιότητα   ζωής   για  τους περισσότερους ανθρώπους στη σημερινή εποχή 

·         η  κατοχή  πλούτου   και  η  ικανοποίηση  των υλικών αναγκών  τους  

·         η  απόκτηση  και  η διατήρηση  μιας  καλής εξωτερικής  εμφάνισης 

·         η διαμονή   σε έναν  όμορφο  και  υγιεινό  χώρο 

·         η δυνατότητα  για εξέλιξη  στην εργασία  τους

·         η   καλή  υγεία    

·         η  πραγματοποίηση  ταξιδιών 

·         ο ελεύθερος  χρόνος  και   η δυνατότητα  για  ψυχαγωγία  

Β. Ποιο   είναι  το  αληθινό  περιεχόμενο   της έννοιας  «ποιότητα  ζωής»

·         η   μετρημένη  απόλαυση  των  υλικών  αγαθών 

·         η  παράλληλη  φροντίδα  για την υγεία , εξωτερική εμφάνιση  και  την  πνευματική – ηθική καλλιέργεια 

·         η   διατήρηση  της επαφής  του ανθρώπου  με  τη φύση

·         η  διαμονή   σε  ένα  πολιτισμένο   αστικό  ή   αγροτικό   τοπίο 

·         η   σύναψη υγιών  κοινωνικών  σχέσεων 

·         η  επικράτηση  της ειρήνης 

·         η   ύπαρξη ενός κράτους  δικαίου με :  ισότητα , δικαιοσύνη, αξιοκρατία  και μέριμνα   για τις  ασθενέστερες  κοινωνικές  ομάδες 

Γ. Γιατί   η   ζωή   του σημερινού  ανθρώπου  δεν έχει  ποιότητα 

·         Διαβίωση   σε   αφιλόξενες  πόλεις  [τσιμέντο , έλλειψη πρασίνου , ηχορρύπανση , ατμοσφαιρική ρύπανση ,  εξοντωτικοί  ρυθμοί ζωής ]

·         Κυριαρχία  άγχους  λόγω  του έντονου ανταγωνισμού  σε όλα τα επίπεδα 

·         Απουσία  κράτους  πρόνοιας   :  περιθωριοποίηση   χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων , διεύρυνση  της  φτώχειας , άστεγοι  κλπ

·         Έξαρση κοινωνικών προβλημάτων ,όπως η  ανεργία  και η  εγκληματικότητα 

·         Μοναξιά , τυπικές  κοινωνικές  σχέσεις 

·         Εργασιακή  εκμετάλλευση με  αποτέλεσμα  τη δυσκολία   κάλυψης  των  αναγκών  του ατόμου  ή  την έλλειψη ελεύθερου  χρόνου 

 Δ. Από  ποιους  παράγοντες  εξαρτάται  η  ποιότητα  της ζωής  του  σημερινού  ανθρώπου 

·         Κοινωνικούς  : παροχή   ολοκληρωμένης παιδείας  ,  πολιτισμικό  επίπεδο  της κοινωνίας  μέσα στην οποία μεγαλώνει και ζει  το άτομο , κυρίαρχα  πρότυπα  και  αξίες

·         Πολιτικούς :  ύπαρξη  ή  ανυπαρξία  ενός δημοκρατικού πολιτεύματος , στάση  πολιτείας  απέναντι  στους  πολίτες ,  δυνατότητα  συμμετοχής των πολιτών στη  χάραξη της πολιτικής 

·         Οικονομικούς  :  Δυνατότητα  για αξιοπρεπή απασχόληση ,  αντιστοιχία  μισθών  και   τιμών  τω  προϊόντων  και των υπηρεσιών , οικονομική  κατάσταση  του  κράτους , παροχή  επιδομάτων  σε ευαίσθητες  κοινωνικές  ομάδες 

·         Πνευματικούς :  Μορφωτικό  επίπεδο  πολιτών ,  ποιότητα  εκπαιδευτικού  συστήματος  , ανάπτυξη γραμμάτων –τεχνών –επιστημών  

Ε. Τι πρέπει να  κάνει  ο άνθρωπος  , αν θέλει  να έχει  ποιότητα  η ζωή του 

·         Τήρηση  του μέτρου  και  αποφυγή  των υπερβολών 

·         Ιεράρχηση  των  αναγκών  του  σε  πραγματικές  και  περιττές 

·         Επανασύνδεση   με τη  φύση 

·         Δημιουργική  αξιοποίηση  του  ελεύθερου χρόνου  του 

·         Συμμετοχή  στα  κοινά 

·         Ανάπτυξη  υγιών  σχέσεων με τους  συνανθρώπους  του

·         Φροντίδα  για την  πνευματική  του καλλιέργεια    

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Ολοκληρώνοντας  αυτή  τη σύντομη μελέτη , αξίζει  να  επισημάνουμε  ότι   κύριος  υπαίτιος για την  εξασφάλιση  μίας  ποιοτικής  ζωής  είναι   σε  κάθε περίπτωση  ο  καθένας μας . Εμείς  με  τις  σωστές  μας  επιλογές  , με  τη  θέληση  να απεγκλωβιστούμε  από   τη  δυστυχία  και την ασχήμια , με την τήρηση  ενός συνετού  τρόπου ζωής  , με τη    διεκδικητική και  αγωνιστική  μας  στάση , μπορούμε  να κάνουμε  αυτό το  μυστήριο  που λέγεται  ζωή  , να αποκτήσει   ουσία .