2ο ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ : ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ , ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ 1.45 -1.48

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ  :  ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ  

ΔΙΟΓΕΝΗΣ  ΛΑΕΡΤΙΟΣ , ΒΙΟΙ  ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ  1.45 -1.48

Ο   Διογένης  Λαέρτιος  αναφέρεται  στη ζωή  και στη δράση  του   μεγάλου  Αθηναίου  φιλοσόφου  Σόλωνα     

Σόλων Ἐξηκεστίδου Σαλαμίνιος πρῶτον μὲν τὴν σεισάχθειαν εἰσηγήσατο Ἀθηναίοις· τὸ δὲ ἦν λύτρωσις σωμάτων τε καὶ κτημάτων. καὶ γὰρ ἐπὶ σώμασιν ἐδανείζοντο καὶ πολλοὶ δι᾽ ἀπορίαν ἐθήτευον. ἑπτὰ δὴ ταλάντων ὀφειλομένων αὑτῷ πατρῴων συνεχώρησε πρῶτος καὶ τοὺς λοιποὺς τὸ ὅμοιον προὔτρεψε πρᾶξαι. καὶ οὗτος ὁ νόμος ἐκλήθη σεισάχθεια· φανερὸν δὲ διὰ τί.Ἔπειτα τοὺς λοιποὺς νόμους ἔθηκεν, οὓς μακρὸν ἂν εἴη διεξιέναι, καὶ ἐς τοὺς ἄξονας κατέθετο. [1.46] Τὸ δὲ μέγιστον, τῆς πατρίδος αὐτοῦ [Σαλαμῖνος] ἀμφισβητουμένης ὑπό τε Ἀθηναίων καὶ Μεγαρέων καὶ πολλάκις τῶν Ἀθηναίων ἐπταικότων ἐν τοῖς πολέμοις καὶ ψηφισαμένων εἴ τις ἔτι συμβουλεύσοι περὶ Σαλαμῖνος μάχεσθαι, θανάτῳ ζημιοῦσθαι, οὗτος μαίνεσθαι προσποιησάμενος καὶ στεφανωσάμενος εἰσέπαισεν εἰς τὴν ἀγοράν· ἔνθα τοῖς Ἀθηναίοις ἀνέγνω διὰ τοῦ κήρυκος τὰ  περὶ Σαλαμῖνος ἐλεγεῖα καὶ παρώρμησεν αὐτούς. καὶ αὖθις πρὸς τοὺς Μεγαρέας ἐπολέμησαν καὶ ἐνίκων διὰ Σόλωνα. Ἒπεισε δὲ αὐτοὺς καὶ τὴν ἐν Θρᾴκῃ χερρόνησον προσκτήσασθαι. [1.48] ἵνα δὲ μὴ δοκοίη βίᾳ μόνον, ἀλλὰ καὶ δίκῃ τὴν Σαλαμῖνα κεκτῆσθαι, ἀνασκάψας τινὰς τάφους ἔδειξε τοὺς νεκροὺς πρὸς ἀνατολὰς ἐστραμμένους, ὡς ἦν ἔθος θάπτειν Ἀθηναίοις·

 

 

 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

·        θητεύω  = γίνομαι  δούλος 

·       συγχωρῶ  =   χαρίζω  

·       ἄξονες =περιστρεφόμενοι πίνακες 

·       πταίω = αποτυγχάνω , σφάλλω 

·       ἐλεγεῖον = ελεγειακό ποίημα

                                              ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα «Τὸ δὲ μέγιστον, τῆς πατρίδος αὐτοῦ … ἐνίκων διὰ Σόλωνα» 

Α2. Ποια  έργα του  Σόλωνα  αναφέρει  ο    Διογένης  ο  Λαέρτιος  στο  απόσπασμα  του κειμένου στο οποίο   δε ζητείται  μετάφραση   ;     

Β1. ἑπτὰ δὴ ταλάντων ὀφειλομένων αὑτῷ πατρῴων συνεχώρησε πρῶτος καὶ τοὺς λοιποὺς τὸ ὅμοιον προὔτρεψε πρᾶξαι. καὶ οὗτος ὁ νόμος ἐκλήθη σεισάχθεια:  Στους    ρηματικούς τύπους  του αποσπάσματος να γράψετε  το   γ΄ ενικό πρόσωπο  της ευκτικής  του αορίστου    στη φωνή  που βρίσκεται ο καθένας   

Β2. Να  εντοπίσετε  πέντε τριτόκλιτα  ουσιαστικά  και  να  γράψετε τις  πλάγιες  πτώσεις τους στον αριθμό  που βρίσκεται το  καθένα       

Β3. Να αναγνωρίσετε το είδος  των αντωνυμιών  και  να   γράψετε  τον  ίδιο  τύπο  του θηλυκού  γένους   στον άλλο  αριθμό 

	ΕΙΔΟΣ	ΤΥΠΟΣ ΘΗΛΥΚΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΑΡΙΘΜΟ
αὑτῷ
αὐτοῦ
τινὰς
τί
οὗτος

 

Γ1. Ἒπεισε δὲ αὐτοὺς καὶ τὴν ἐν Θρᾴκῃ χερρόνησον προσκτήσασθαι : Να  μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο  σε  ευθύ  

Γ2. ἵνα δὲ μὴ δοκοίη βίᾳ μόνον, ἀλλὰ καὶ δίκῃ τὴν Σαλαμῖνα κεκτῆσθαι:  Να   αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να δικαιολογήσετε την εισαγωγή , τον συντακτικό ρόλο και τον τρόπο εκφοράς  της 

Γ3. καὶ οὗτος ὁ νόμος ἐκλήθη σεισάχθεια  [ὑπό  τούτων]   :  Να  μετατρέψετε  τη  σύνταξη  σε  ενεργητική  

Γ4. ἔνθα τοῖς Ἀθηναίοις ἀνέγνω διὰ τοῦ κήρυκος τὰ  περὶ Σαλαμῖνος ἐλεγεῖα  : Να  μετατρέψετε τη σύνταξη  σε παθητική  

 

 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα «Τὸ δὲ μέγιστον, τῆς πατρίδος αὐτοῦ …παρώρμησεν αὐτούς» 

Και το σημαντικότερο , επειδή   η πατρίδα του  η Σαλαμίνα  διεκδικούνταν και  από τους  Αθηναίους  και από τους  Μεγαρείς   και  επειδή  πολλές φορές  οι  Αθηναίοι είχαν  αποτύχει στις πολεμικές  συγκρούσεις  και  είχαν  αποφασίσει με ψήφισμα   να  καταδικαστεί  σε θάνατο  όποιος  πλέον τους  συμβουλεύσει  να   πολεμήσουν για τη  Σαλαμίνα ,   αυτός  ,  αφού  προσποιήθηκε  ότι    καταλήφθηκε από μανία  και  αφού   φόρεσε  στο κεφάλι  του  στεφάνι όρμησε  στην αγορά . Εκεί  διάβασε στους  Αθηναίους  μέσω του  κήρυκα  το  ελεγειακό του ποίημα για τη  Σαλαμίνα  και  τους    παρακίνησε  ( να  πολεμήσουν )  . Έτσι πάλι   πολέμησαν εναντίον  των Μεγαρέων  και   νίκησαν  χάρη στον Σόλωνα 

 

Α2. Ποια  έργα του  Σόλωνα  αναφέρει  ο    Διογένης  ο  Λαέρτιος  στο  απόσπασμα  του κειμένου στο οποίο   δε ζητείται  μετάφραση   ;

Αναφέρονται  τα  ακόλουθα έργα  του     Σόλωνα  :

·       Εισηγήθηκε   νόμο  για την πλήρη απαλλαγή  των  φτωχών  από τα  χρέη  τους  , καθώς  πολλοί   εκείνη  την εποχή  δανείζονταν  χρήματα  με  εγγύηση  την προσωπική  τους  ελευθερία  και καθώς   δεν είχαν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν  τα δάνειά  τους  ,γίνονταν  δούλοι  των οικονομικά ισχυρών  . Ο  νόμος  αυτός  ήταν η περίφημη    «σεισάχθεια»

·       Ο  ίδιος , μάλιστα ,  θέλοντας να δώσει το καλό  παράδειγμα  ,  χάρισε  ένα  χρέος  επτά  ταλάντων, το  οποίο οφειλόταν  από κάποιον στον πατέρα  του  και παρακίνησε  και τους άλλους να πράξουν το ίδιο

·       Θέσπισε  και άλλους  νόμους  , οι  οποίοι   αναγράφηκαν    σε  περιστρεφόμενους  πίνακες  

·       Έπεισε  τους συμπολίτες  του να  προσαρτήσουν  τη  Χερρόνησο , στην περιοχή  της  Θράκης

·       Τέλος , για να  αποδειχθεί  ότι  οι  Αθηναίοι δικαιωματικά  κατέλαβαν  τη Σαλαμίνα  ,  άνοιξε τους  τάφους κάποιων    νεκρών  και έδειξε  ότι  οι  Σαλαμίνιοι   ακολουθούσαν τις ίδιες  ταφικές συνήθειες  με τους  Αθηναίους  , καθώς έθαβαν τους νεκρούς τους  στραμμένους  προς  την  Ανατολή 

 

    

Β1. ἑπτὰ δὴ ταλάντων ὀφειλομένων αὑτῷ πατρῴων συνεχώρησε πρῶτος καὶ τοὺς λοιποὺς τὸ ὅμοιον προὔτρεψε πρᾶξαι. καὶ οὗτος ὁ νόμος ἐκλήθη σεισάχθεια:  Στους    ρηματικούς τύπους  του αποσπάσματος να γράψετε  το   γ΄ ενικό πρόσωπο  της ευκτικής  του αορίστου    στη φωνή  που βρίσκεται ο καθένας   

ὀφειληθείη  ,   συγχωρήσαι  /συγχωρήσειε  ,   προτρέψαι /προτρέψειε   ,   πράξαι /πράξειε ,   κληθείη    

 

Β2. Να  εντοπίσετε  πέντε τριτόκλιτα  ουσιαστικά  και  να  γράψετε τις  πλάγιες  πτώσεις τους στον αριθμό  που βρίσκεται το  καθένα   

 

σωμάτων	κτημάτων	ἀξόνων	πατρίδος	κήρυκος
σώμασι	κτήμασι	ἂξοσι	πατρίδι	κήρυκι
σώματα	κτήματα	ἂξονας	πατρίδα	κήρυκα

    

Β3. Να αναγνωρίσετε το είδος  των αντωνυμιών  και  να   γράψετε  τον  ίδιο  τύπο  του θηλυκού  γένους   στον άλλο  αριθμό 

	ΕΙΔΟΣ	ΤΥΠΟΣ ΘΗΛΥΚΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΑΡΙΘΜΟ
αὑτῷ	ΑΥΤΟΠΑΘΗΤΙΚΗ	ἑαυταῖς /αὑταῖς/  σφίσιν αὐταῖς
αὐτοῦ	ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ	αὐτῶν
τινὰς	ΑΟΡΙΣΤΗ	τινά
τί	ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΗ	τίνας
οὗτος	ΔΕΙΚΤΙΚΗ	αὗται

 

Γ1. Ἒπεισε δὲ αὐτοὺς καὶ τὴν ἐν Θρᾴκῃ χερρόνησον προσκτήσασθαι : Να  μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο  σε  ευθύ  

Τήν ἐν Θρᾴκῃ χερρόνησον  προσκτήσασθε 

Γ2. ἵνα δὲ μὴ δοκοίη βίᾳ μόνον, ἀλλὰ καὶ δίκῃ τὴν Σαλαμῖνα κεκτῆσθαι:  Να   αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να δικαιολογήσετε την εισαγωγή , τον συντακτικό ρόλο και τον τρόπο εκφοράς  της 

Δευτερεύουσα  επιρρηματική τελική  πρόταση , εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο  ἳνα , γιατί είναι καταφατική ,  λειτουργεί  ως επιρρηματικός προσδιορισμός  του σκοπού στο ρήμα  ἒδειξε ,  εκφέρεται  με  ευκτική πλαγίου λόγου  [δοκοίη ], επειδή  εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (ἒδειξε) 

Γ3. καὶ οὗτος ὁ νόμος ἐκλήθη σεισάχθεια  [ὑπό  τούτων]   :  Να  μετατρέψετε  τη  σύνταξη  σε  ενεργητική  

Καί οὗτοι   ἐκάλεσαν  τοῦτον τόν νόμον  σεισάχθειαν

Γ4. ἔνθα τοῖς Ἀθηναίοις ἀνέγνω διὰ τοῦ κήρυκος τὰ  περὶ Σαλαμῖνος ἐλεγεῖα  : Να  μετατρέψετε τη σύνταξη  σε παθητική  

ἒνθα  τοῖς  Ἀθηναίοις  ἀνεγνώσθησαν ὑπό τούτου    διά  τοῦ  κήρυκος  τά  περί  Σαλαμῖνος  ἐλεγεῖα