ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΣΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Το  θέμα  που δόθηκε στους  μαθητές  ήταν  το εξής  :  

"Λαμβάνοντας  υπόψη  σας  το περιεχόμενο  των  κειμένων αναφοράς , να  παρουσιάσετε  την προσωπική  σας  εμπειρία  από τον τρόπο  διδασκαλίας  του  μαθήματος   της  Ιστορίας  στο  ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα    και  να  προτείνετε  τρόπους     με τους  οποίους  το μάθημα αυτό  μπορεί να  διδαχτεί  πιο αποτελεσματικά ,  ώστε να  καλλιεργεί στους μαθητές  την αγάπη για τη γνώση  του  παρελθόντος  [300-350 λέξεις]"

Παραθέτω   τις απαντήσεις   ορισμένων  μαθητών στο  α΄ερώτημα   , όπου ζητούνταν   η προσωπική  εμπειρία  τους  από  τον τρόπο διδασκαλίας  του μαθήματος  στο  σχολείο.  Στο  τέλος κάθε  κειμένου   ακολουθεί   μία σύντομη  κριτική  -σχολιασμός   του τρόπου απάντησης 

Α  ΜΑΘΗΤΗΣ

Αρχικά θα σας μιλήσω σχετικά με την δική του εμπειρία σχετικά με το μάθημα της ιστορίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα διότι είναι πολύ σημαντικό να ακουστεί προς τα έξω. Επίσης ,προσωπικά στο σχολείο μου το μάθημα της ιστορίας είναι αδιάφορο ,βαρετό αλλά και ο καθηγητής ανίκανος να το διδάξει. Ωστόσο, πρέπει να υπάρχει στον  τρόπο διδασκαλίας της ιστορίας κατά την δική μου γνώμη μια χαρά πάνω σε αυτό που λέει ο καθηγητής ,αλλά και μια ιδεολογία στην σκέψη του και στο νου του.

 

ΚΡΙΤΙΚΗ 

Ο μαθητής  Α   έχει αναπτύξει  ελάχιστα  το   ζητούμενο. Η απάντησή του  είναι  επιδερμική  και  δεν τεκμηριώνεται   σχεδόν καθόλου.   Απλώς  ,  δηλώνει  ότι  είναι σημαντικό να ακουστεί η εμπειρία του , έπειτα  χαρακτηρίζει  αρνητικά   με  δύο επίθετα  τον τρόπο  με τον οποίο διδάσκεται η ιστορία  στο  σχολείο του  και  μέμφεται  την ανικανότητα του  καθηγητή , ενώ στο  τέλος   αναφέρει  αυτό  που  πρέπει  να  αλλάξει ( προφανώς  ξεφεύγοντας  από την ουσία του ερωτήματος ) . Η έκφρασή  του  χαρακτηρίζεται από  απλοϊκότητα    και προχειρότητα

 

Β ΜΑΘΗΤΡΙΑ 

Ξεκινώντας, αν και στην σύγχρονη εποχή οι νέοι δεν έχουν ιδιαίτερη συμπάθεια στο μάθημα της ιστορίας εξαιτίας της στείρας αποστήθισης που λόγω του σχολείου καλούνται να μάθουν, εγώ δεν έχω επηρεαστεί από αυτό και είμαι στενά συνδεδεμένη με τα ιστορικά γεγονότα. Αρχικά, με την βοήθεια και την παρακίνηση του σχολείου , αλλά και στο πλαίσιο της ατομικής μου επιλογής , επισκέπτομαι συχνά μουσεία και αρχαιολογικούς    χώρους  της Ελλάδας . Συγκεκριμένα, με την επίσκεψη μου σε αυτά ανακαλύπτω τις ελληνικές παραδόσεις, τον ελληνικό πολιτισμό , τις συνήθειες και τον πλούτο των επιτευγμάτων των αρχαίων αθηναίων και παραδειγματίζομαι από αυτά. Επιπροσθέτως, με αφορμή το ότι αποτελεί πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα , αλλά και μας ακολουθεί καθόλη  την διάρκεια της σχολικής μας σταδιοδρομίας , ασχολούμαι με το διάβασμα και την ανάγνωση ιστορικών βιβλίων. Δηλαδή, ακόμη και στον ελεύθερο μου χρόνο με μεγάλο ενδιαφέρον και δέος επιλέγω να διαβάζω και να μαθαίνω γεγονότα του παρελθόντος, τα οποία συντελούν στο να νιώσω ότι εντάσσομαι μέσα στην εθνική μου οικογένεια, στον εθνικό κορμό. Τέλος, εκμεταλλεύομαι την τεχνολογική εξέλιξη , αλλά και την πληθώρα τηλεοπτικών καναλιών και παρακολουθώ ιστορικά ντοκιμαντέρ. Αναλυτικότερα, , οι ιστορικές εκπομπές λειτουργούν ως μηχανές του χρόνου και με παραστατικό τρόπο, με βίντεο ντοκουμέντα και εικόνες με κάνουν να αντιλαμβάνομαι καλύτερα την ελληνική και πλούσια ιστορία. Η παρακολούθηση τους , λοιπόν, συμβάλλει στην ανάπτυξη της ιστορικής μου συνείδησης.

ΚΡΙΤΙΚΗ 

Εδώ  η μαθήτρια   παρερμηνεύει   την ουσία  της ερώτησης  και  δε  μεταφέρει  ακριβώς την εμπειρία της από τη διδασκαλία του  μαθήματος  της ιστορίας στο   σχολείο . Εστιάζει    περισσότερο  στην προσωπική  της σχέση  με  την ιστορία και αναδεικνύει  τους τρόπους με  τους  οποίους  εκδηλώνεται  το  ενδιαφέρον  της για αυτή . Βεβαίως , λαμβάνει υπόψη της  το γεγονός  ότι  οι  συνομήλικοί της  αισθάνονται  μία απέχθεια  για την ιστορία  και  αποδίδει  την αιτία του φαινομένου  στον τρόπο  μετάδοσης  της  ιστορικής  γνώσης μέσω του  σχολείου . Έπειτα , αφού  τονίζει  τη διαφορετική  στάση της  , παρουσιάζει  τεκμήρια  που   την  επιβεβαιώνουν.

 

ΜΑΘΗΤΡΙΑ   Γ

Σε όλα τα σχολικά μου χρόνια έχω γνωρίσει πολλούς καθηγητές Ιστορίας με διαφορετικές μεθόδους διδασκαλίας. Στα πρώτα χρόνια του δημοτικού ο δάσκαλος μας σήκωνε στον πίνακα έναν έναν ώστε να μας εξετάσει, αδιαφορώντας για τα μάτια που ήταν καρφωμένα πάνω μας και τον κρύο ιδρώτα που μας έλουζε. Ένας άλλος δάσκαλος πίστευε πως η χρήση της λεκτικής βίας θα επιφέρει καλύτερα στην απόδοση των εντεκάχρονων μαθητών του, το οποίο φυσικά είχε σαν αποτέλεσμα την πλήρη άρνηση για το μάθημα. Στα χρόνια του γυμνασίου οι καθηγητές φλυαρούσαν για πολέμους και διαμάχες, με την απειλή της αποβολής εάν δεν τους πείθαμε αρκετά ότι αυτά που λένε έχουν την αμέριστη προσοχή μας. Εννοείται πως όλα τα παιδιά ψάχναμε αφορμές για να μην παρακολουθήσουν το μάθημα. Στο λύκειο πλέον εξαιτίας του άγχους να προλάβουμε την ύλη και να αποστηθίσουμε τέλεια το μάθημα προκειμένου και δώσουμε πανελλήνιες, το ενδιαφέρον είχε πλέον χαθεί οριστικά για τα κατορθώματα των προγόνων μας και ποιοι είναι υπεύθυνοι για αυτά που έχουμε εμείς.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Η  μαθήτρια  Γ   προσεγγίζει  το ερώτημα οργανώνοντας  την επιχειρηματολογία  της  πάνω στον άξονα  του χρόνου. Ξεκινά  από τα χρόνια  του δημοτικού σχολείου  και καταλήγει   σταδιακά   στο παρόν, στην τελευταία τάξη  του   λυκείου. Με βάση αυτό τον άξονα , καταθέτει  τις  εμπειρίες  της με τη μορφή  χαρακτηριστικών   στιγμιότυπων που αποκαλύπτουν μία  λανθασμένη  και  αναποτελεσματική διδακτική  προσέγγιση  , βασισμένη στον εξαναγκασμό και στις απειλές . Υπάρχουν αδυναμίες  στην   εκφραστική αποτύπωση  των ιδεών της.  

 

Δ  ΜΑΘΗΤΡΙΑ

Δυστυχώς , η διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο περιορίζεται στην στείρα αποστήθιση και στην βαθμοθηρία. Ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που οι μαθητές σαν και εμένα καλούνται  να δεχτούν δεν εξυπηρετούν κάποιον αντικειμενικό σκοπό και έχουν χρήση μόνο σε γραπτές εξετάσεις, μετά το πέρας των οποίων λησμονούνται. Προσωπικά, σπανίως το μάθημα της ιστορίας στο σχολείο μου προσέγγισε το ενδιαφέρον καθώς η διδασκαλία του γινόταν με τρόπο ο οποίος απωθεί τον μαθητή και προκαλεί την αντιμετώπιση της ιστορίας σαν αγγαρεία. Επίσης η συνεχής εξέταση , προφορική ή γραπτή, προκάλεσε την απέχθεια μου καθώς η ιστορία αντιμετωπίζεται σαν κάτι το καταναγκαστικό και εξυπηρετεί αυστηρά βαθμολογικούς σκοπούς. Τέλος , η ιστορία όπως διδάσκεται στο σχολείο θα μου μείνει ως ένα μάθημα το οποίο εστιάζει περισσότερο στην ικανότητα απομνημόνευσης από την μεριά του μαθητή και λιγότερο στην πραγματική κατανόηση των ιστορικών γεγονότων.

 

ΚΡΙΤΙΚΗ 

Η  μαθήτρια  Δ  επιλέγει  την  επιχειρηματολογία  και  εν μέρει  την αφήγηση . Εκφράζει  την αρνητική της εμπειρία  από  τη διδασκαλία  του μαθήματος  στο σχολείο  και την  αιτιολογεί . Η επιχειρηματολογία  της βασίζεται   στο  τετράπτυχο :  αποστήθιση – καταναγκασμός – βαθμοθηρία-τεράστιος όγκος γνώσεων  . Η  τεκμηρίωση  δεν  είναι  απολύτως  ικανοποιητική,   υπάρχουν  επαναλήψεις  και   σφάλματα  διατύπωσης

 

Ε  ΜΑΘΗΤΗΣ 

Ολοκληρώνοντας την δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι λογικό επόμενο να έχω σχηματίσει μια ολοκληρωμένη άποψη για την διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στα ελληνικά σχολεία . Με την πάροδο των χρόνων παρατήρησα ότι για το μάθημα της Ιστορίας είχε βαθιά παγιωθεί μια νοοτροπία η οποία συνοδεύονταν τις περισσότερες φορές από την πλήρη αποστήθιση . Η μηχανική απομνημόνευση όλων των ιστορικών γεγονότων δεν ευνόησε κανέναν μαθητή και στην πραγματικότητα ο τελευταίος ποτέ δεν ήρθε σε επαφή με το παρελθόν του. Αξίζει να σημειωθεί πως όταν τονίζεται και προωθείται αυτός ο τρόπος διδασκαλίας , τότε ο μαθητής αδυνατεί να ασκήσει κριτική απέναντι στα γεγονότα αυτά , οπότε χάνεται ο ουσιαστικός και πολύτιμος ρόλος του μαθήματος που δεν είναι άλλος από την αποφυγή των λαθών των περασμένων καιρών. Παράλληλα , με το σχολείο έγιναν κάποιες επισκέψεις σε μουσεία στα οποία όμως ,γινόταν μια ατέρμονη απαρίθμηση ονομάτων και χρονολογιών σε σημείο που έχασα το ενδιαφέρον μου και έτσι δεν μου επέτρεψε να κατανοήσω την αξία των ιστορικών γεγονότων και μνημείων.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο   μαθητής  Ε  παρουσιάζει  μία  ικανοποιητική  επιχειρηματολογία  , η  οποία  έχει ως αφορμή  τα  προσωπικά  του  βιώματα  , χωρίς   να μένει  σε  απλοϊκές  περιγραφές  , αλλά προσπαθώντας να εμβαθύνει.  Θα μπορούσε , βεβαίως , να  αναπτύξει  λίγο παραπάνω  την απάντησή  του

 

ΜΑΘΗΤΡΙΑ   ΣΤ

Προσωπικά η σχέση μου  με   την ιστορία από μικρή κιόλας ηλικία ήταν δυσχερής .Η μέθοδος παπαγαλίας , η άγονη αποστήθιση και ελλιπής γνώση που πρόσφερε όχι μόνο η πλειονότητα των καθηγητών μέσο της διδασκαλίας τους αλλά και δυσανάγνωστα βιβλία αποθάρρυναν όχι μόνο εμένα αλλά και πολλούς συμμαθητές μου . Μια τέτοια σχέση από την έναρξη του μαθήματος αυτού στο δημοτικό μας οδήγησε σήμερα σε μια απομάκρυνση από τις παραδόσεις , τον ελληνισμό όπως οφείλει κάθε Έλληνας να γνωρίζει και την ημιμάθεια που όπως πολύ καλά αναφέρει ο λαός << η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια >>. Βέβαια , υπήρξαν καθηγητές που ανάδειξαν αυτό το μάθημα και την αξία του . Μετέδωσαν στους μαθητές βασικά ιδανικά , σημαντικές γνώσεις και εμπειρίες προσεγγίζοντας το μάθημα , την εκμάθηση του με έναν πιο ενδιαφέρον και ευχάριστο τρόπο . Κατάφεραν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του <<κοινού >> τους και τα παιδιά ( ίσως αργά , στο λύκειο για εμένα προσωπικά ) να το κατανοήσουν και να το αγαπήσουν . Ωστόσο , τα ερεθίσματα προέρχονται από μικρές ηλικίες και δύσκολα υπερβαίνονται . Η δική μου εμπειρία ταυτίζεται με πολλών άλλων Ελλήνων μαθητών και είναι αυτή που πάντα θα μας υπενθυμίζει την απομακρυσμένη σχέση που μας διακατέχει.

 

ΚΡΙΤΙΚΗ

Η μαθήτρια   ΣΤ ανατρέχει  και αυτή στο  παρελθόν , τονίζοντας  ότι  η ρίζα  της  κακής της σχέσης με την ιστορία   εντοπίζεται   στις  κακές   διδακτικές  μεθόδους  που  χρησιμοποιούσαν   οι   εκπαιδευτικοί   και επισημαίνοντας  ότι   οι πρώτες  εμπειρίες  διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο  για την ανάπτυξης  υγιούς σχέσης  με  ένα  γνωστικό  αντικείμενο . Παράλληλα ,  διακρίνει  και κάποιες  εξαιρέσεις  εμπνευσμένων  καθηγητών  , οι  οποίοι μπόρεσαν να  μεταδώσουν την αγάπη τους  για το μάθημα  στους  μαθητές  τους . Το κείμενο  , ωστόσο , υστερεί  ως προς  την ποιότητα  της έκφρασης  

TΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ