ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ : ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ

Α. Να  σκεφτείτε   δύο  διαφορετικές   σημασίες  των  ακόλουθων  λέξεων   ανάλογα  με  την  κοινωνική  περίσταση   στην οποία   χρησιμοποιούνται  [ή  και  το  πρόσωπο που τις  χρησιμοποιεί] και  να  γράψετε   φράσεις  που  να  αναδεικνύουν  τη σημασία  τους

·         Μυστήριο

-        Ο  ιερέας  τέλεσε  το  μυστήριο

-        Οι  αστυνομικοί  προσπάθησαν να ξεδιαλύνουν το μυστήριο  της δολοφονίας  του   ηθοποιού

·         Κόσμος

-        Ο   κόσμος  δημιουργήθηκε   από  τη  λεγόμενη  «μεγάλη έκρηξη»

-        Υπήρχε  πολύς  κόσμος  μέσα  στην αίθουσα  τελετών

·         Χορός

-        Η  ορχήστρα  ήταν το τμήμα  του αρχαίου  θεάτρου  μέσα  στο  οποίο   έπαιζε  ο  Χορός

-        Της  αρέσει  πολύ η  ζωγραφική και  ο χορός

·         Οικονομία

-        Η  οικονομία  της   χώρας   βρίσκεται   σε άθλια  κατάσταση

-        Μας  έδωσε  τις  οικονομίες  μιας  ζωής   και αγοράσαμε  αυτό το  σπιτάκι

·         Ασφάλεια 

-        Αν  δεν  πληρώσετε   έγκαιρα  την  ασφάλεια  ,θα  επιβαρυνθείτε  με πρόστιμο

-        Μέσα στο  χάος  του  πολέμου  δεν υπήρχε  ασφάλεια  για  κανέναν

 

Β.Με  ποιο  τρόπο   θα  απέδιδε   τις   υπογραμμισμένες  λέξεις   ένας  άνθρωπος  υψηλού  μορφωτικού   επιπέδου ;

·         Έριχνε  πιστολιές  στον  αέρα  και  μία  απ’ τις  σφαίρες  θρυμμάτισε   τη  βιτρίνα  του   καταστήματος

·         Πήγαινε  στον   οπωροπώλη    και  αγόρασε  μερικά   μανταρίνια

·         Πρέπει  να   χρησιμοποιήσεις  άλλο   πρότυπο   .Αυτό   είναι  πολύ  συνηθισμένο

·         Όταν  μάθαμε  από τα  μεγάφωνα  ότι  το πλοίο  βουλιάζει ,ψάχναμε  να  βρούμε  σωσίβια  λέμβο

·         Έφαγε  μια  δυνατή  μπαλιά  στο  μέτωπο  

·         Τον  ενόχλησε   πολύ  που  η ομάδα  του  έχασε 

·         Το  μεσημέρι  θα  έρθει  ο θείος   από το  χωριό 

·         Η  αράχνη  έπλεκε  τον   ιστό    της   στο  παράθυρο

·         Φιλονίκησαν   πολύ  άσχημα  μέσα  στο  γραφείο του  διευθυντή

·         Ο  ουρανός  σήμερα   θα  είναι   νεφελώδης

 

Γ.Ποιες  από  τις  παρακάτω  φράσεις  θα  ταίριαζαν  περισσότερο  στο  στόμα  των  προσώπων  που αναφέρονται 

1.       Πρέπει  ν’ ανοίξουμε  το  πλάνο   , για να  φανεί   η  ομορφιά  του  τοπίου	γ. Σκηνοθέτης
2.       Παραλίγο   σήμερα  να  γίνει  κραχ .Ευτυχώς  όμως  έπεσε  ζεστό χρήμα  στην  αγορά  από  τους  Αμερικανούς	ζ. Χρηματιστής
3.       Η  οικονομία  του  τόπου  χρειάζεται   δραστικές  παρεμβάσεις	η. Πολιτικός
4.       Πρέπει  να  γίνει  ανακατεύθυνση   της  πορείας  κεντρικών  αρτηριών	α. Συγκοινωνιολόγος
5.       Στις  καλύτερές  του  στιγμές  το ποιητικό έργο  του  Γιάννη  Ρίτσου  αντανακλά  το  μεγαλείο  και  τη  ρώμη  της  ελληνικής   ψυχής	στ. Κριτικός  Λογοτεχνίας
6.       Αν  ο  πατέρας  σας  κρατήσει  την  ψιλή  κυριότητα  του   διαμερίσματος ,  τότε  δεν μπορείτε να  το  πουλήσετε  χωρίς  τη συγκατάθεσή  του	β. Δικηγόρος
7.       Πρέπει   να  προσέξω  τις  χαμηλές  μου  , γιατί  είναι  λίγο  άχρωμες	δ. Μουσικός
8.       Είναι  φραγμένη  η  κεντρική  αρτηρία  και  γι’ αυτό  θα  χρειαστεί  άμεσα  επέμβαση	ε. Γιατρός

 

Δ. Να   διακρίνετε   σε  ποια  παραδείγματα  γίνεται  χρήση  της  αναφορικής  και  σε  ποια  της  ποιητικής  λειτουργίας  της  γλώσσας

1.       Τα  πάντα   θα  γίνουν  όπως  ακριβώς  διατάξατε  , κύριε  λοχαγέ  ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ

2.       Είναι  πολύ  πιθανό  να   βρέξει  σήμερα  το   απόγευμα  ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ

3.       Τα  μάτια  του  βούλιαξαν  μέσα  σε  μια  θάλασσα  νοσταλγίας    ΠΟΙΗΤΙΚΗ

4.       Εδώ   έχουμε  μια  αναπαράσταση   της  εσωτερικής  αυλής  του  μεγάρου  της   Φαιστού   ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ

5.       Τα  μάτια  της  Αθηνάς   γυάλιζαν   παράξενα   μέσα  στο  σκοτάδι  ΠΟΙΗΤΙΚΗ

6.       Οι  ερωτήσεις  που  περιλαμβάνονται   στα  βιβλία   αξιολόγησης  των  μαθητών  έχουν  ενδεικτικό   χαρακτήρα    ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ

7.       Έχεις  το  άρωμα  του  χώματος  μετά  τη βροχή    ΠΟΙΗΤΙΚΗ

8.       Μια  πραγματική  θάλασσα οι   εργαζόμενοι   διαδήλωσαν  χτες  στο  κέντρο  της  πόλης    ΠΟΙΗΤΙΚΗ

9.       Ο  δήμαρχος  εκφώνησε  λόγο   ενώπιον   δεκάδων   ψηφοφόρων  του  στην  πλατεία  Κοτζιά   ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ

10.   Κι  έμαθα  να  βάφω  τη  δυστυχία  μου  ρόδινη   ΠΟΙΗΤΙΚΗ

 

Ε. Στα   ακόλουθα  παραδείγματα  να  διακρίνετε    αν  ο συλλογισμός  είναι   παραγωγικός , επαγωγικός  ή   αναλογικός

1.       Αυτός  ο    μηχανικός   διαλέγει  πάντα  υπεύθυνους  συνεργάτες . Ο  Δημήτρης   δουλεύει  μαζί  του  , άρα  είναι  υπεύθυνος  μηχανικός .  ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ

2.       Ο  καινούργιος   προϊστάμενος  είναι  πολύ  φλύαρος  . Είναι  γυναίκα . Όλες  οι γυναίκες   είναι  τελικά  φλύαρες   ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ

3.       Οι   μηχανικοί  ηλεκτρονικών  υπολογιστών    απορροφώνται  πολύ  εύκολα   στην  αγορά  εργασίας  του  εξωτερικού . Ο   Διονύσης  είναι  μηχανικός  υπολογιστών . Άρα  θα   βρει  σίγουρα  δουλειά  στο  εξωτερικό   ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ

4.       Η  Δέσποινα    είναι  πολύ  κοινωνικό  άτομο . Η  Ιωάννα  είναι  φίλη  της  Δέσποινας . Άρα  και  η   Ιωάννα  ενδέχεται  να είναι  πολύ  κοινωνική   ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ

5.       Οι  χώρες  με   μεγάλα  ποσοστά  αναλφάβητων   δεν αναπτύσσονται  οικονομικά . Οι  περισσότερες  αφρικανικές   χώρες   έχουν  μεγάλα  ποσοστά  αναλφάβητων . Αυτές  λοιπόν οι χώρες  δεν  αναπτύσσονται  οικονομικά    ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ

6.       Η  Μαρία  του  Α2  είναι  ξανθιά . Η  Κατερίνα  του  Α2  είναι  ξανθιά . Η  Ευτέρπη  του  Α2  είναι  ξανθιά . Το  Α2  έχει  μόνο τρεις  μαθήτριες . Άρα ,όλες οι μαθήτριες  του  Α2  είναι  ξανθιές .  ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ

  

ΣΤ. Να  διακρίνετε   τους  ιδιωματισμούς  από τους  ιδιωτισμούς . Έπειτα να  αποδώσετε  τη  σημασία   των  ιδιωτισμών     και  να  μεταφέρετε  τους  ιδιωματισμούς  στην κοινή  γλώσσα

1.       Πουρνό  πουρνό  ξεκίνησε     ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΣ  :   Πρωί  πρωί

2.       Κάθεται   σε  αναμμένα  κάρβουνα        ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ  : Είναι  πολύ  ανήσυχος

3.       Έγινε  καπνός                                 ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ : Έφυγε  αμέσως 

4.       Ω  ουρανέ  , μη βρέξεις  πλιο και κάνε μου  τη χάρη   ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΣ : πλέον

5.       Ήβρε  το  αθάνατο  νερό                     ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΣ :  Βρήκε 

6.       Μου έκανες  τη ζωή  ποδήλατο   ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ :  Μου  δυσκόλεψες   τη  ζωή 

7.       Σκοτώνεται  στη  δουλειά    ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ : Δουλεύει  πολύ  σκληρά

8.       Ξεραθήκαμε  στα  γέλια     ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ :  Γελάσαμε  πολύ 

9.       Μας  έφτακε  ,λέει  το  παιδί .-Περβάτα  και δε  μας  φτάνει ,του απαντώ   ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΣ :  έφτασε ,  περπάτα

10.   Τον  πήρανε  μυρωδιά     ΙΔΙΩΤΙΣΜΟΣ :Τον  αντιλήφθηκαν