ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Β

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΑΣΚΗΣΕΩΝ : ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΓΛΩΣΣΑ   Β  ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ   ΑΣΚΗΣΕΙΣ  

Α. [ΑΣΚΗΣΗ     ΣΤΙΞΗΣ ] Να   αναγνωρίσετε  τη  χρήση  των  σημείων  στίξης  στα  ακόλουθα   παραδείγματα   [8  μονάδες]

1.       Μπορούμε  να  χαρακτηρίσουμε  τη γλώσσα  των  αγοριών  ως  λιτή , «σκληρή»   , μη  επιμελημένη ∙ έχει  σχέση  με  τα  ενδιαφέροντά  τους   για  τον  αθλητισμό και  τις  τηλεοπτικές  και  κινηματογραφικές  ταινίες   δράσης  και  βίας

2.       Έτσι  για  τα  αγόρια   είναι  πολύ  σημαντική   η ενασχόληση  με τον  αθλητισμό   -κυρίως  με το  ποδόσφαιρο-    και την  επίτευξη   καλών  επιδόσεων  ,  η  επίπονη    δράση  , η  χρήση  χιούμορ και οξύνοιας  (περιλαμβανομένων   βλασφημιών) , ένδυση  με  μοντέρνα   ρούχα  και  αθλητικά  παπούτσια

3.       Έτσι  τα   αγόρια   εκφράζονται    διαφοροποιημένα   σε   διαφορετικές   κοινωνικές-  πολιτισμικές   περιστάσεις :  όταν  τ’ αγόρια   απευθύνονται   στους  συμπαίκτες   τους   χρησιμοποιούν     τους   χρησιμοποιούν  ένα  ιδιόμορφο   λεξιλόγιο  με  πλήθος   επαίνων  και  φιλοφρονήσεων

4.       Όπως     διαπιστώνουν  οι   Φρειδερίκου  και  Φολερού  « στην  αυλή  του  σχολείου   κορίτσια  και  αγόρια   χρησιμοποιούν    στερεοτυπικές   εκφράσεις   που  αποτυπώνουν  το   κοινωνικό  τους  φύλο»

5.       Θεραπευμένοι   που  έχουν  ενταχθεί  στο   Πρόγραμμα      Απεξάρτησης   Αλκοολικών  του   Ψυχιατρικού  Νοσοκομείου   Αττικής  , έχουν  πει  ότι  η  πρώτη  τους  επαφή  με  το   αλκοόλ   ήταν  στην  παιδική  ηλικία  , αφού  οι  γονείς  ,ή  ο  παππούς  και  η  γιαγιά ,τους  έδιναν  να πίνουν  κρασί  , λέγοντάς  τους  ότι  κάνει  γερά   κόκαλα !

6.       Σήμερα  από  τα  έντυπα  «light»    διαμορφώνεται  μια  γλώσσα   «light»   χαμηλού  επιπέδου  επικοινωνίας 

Β. [ΑΣΚΗΣΗ   ΣΥΝΟΧΗΣ   ΚΕΙΜΕΝΟΥ ] Να   αναγνωρίσετε  τη  σημασία  των  ακόλουθων  διαρθρωτικών  λέξεων   :   ενώ  ,   αφενός .....αφετέρου , είτε ....είτε , όπου   [4  μονάδες]

Στ’ αγόρια  η  ισχύς  των  οικογενειακών   μεταβλητών    μετριάζεται    και  δίνει  τη  θέση  της   στις  μεταβλητές   που  αφορούν  το  σχολείο   και  τους   φίλους  , ενώ  στα  κορίτσια   συμβαίνει  το  αντίθετο .  Ιδιαίτερα   σημαντική  για  τον  αλκοολισμό   των  μικρότερων  αγοριών    αποδείχτηκε  η  παροχή  προτύπων  για  το  ποτό    από το  στενό  τους  περιβάλλον . Τα  αποτελέσματα   της  έρευνας  έδειξαν  πως  καθοριστικές    συντεταγμένες   σε  μια   συνδεδεμένη  με  το  ποτό  πορεία   των  μαθητών   , αποτελούν  δύο  παράγοντες  : Αφενός   η  μη  επιτυχής  έκβαση   της  πορείας   της  κοινωνικοποίησης   του  παιδιού  (  είτε  μέσα   στην  οικογένεια  , είτε   σ’  ευρύτερες   δομές  , όπως  το   σχολείο )  κι  αφετέρου  η  παροχή    προτύπων    για  το  ποτό  (είτε  μέσα  στην  οικογένεια  , είτε  μέσα  από  τους  φίλους )  με   φυσικό  επόμενο    τη  δημιουργία   υποομάδας  , όπου  θα   αναζητήσει  τους   ρόλους  που  του  λείπουν  σε  μια  παρέα  φίλων  , με τρόπους   που  του  προτείνονται .

Γ. [ΑΣΚΗΣΗ   ΔΟΜΗΣ   ΚΑΙ  ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ] Να   αναγνωρίσετε  τη  δομή  και  τους    τρόπους  ανάπτυξης  της  παραγράφου  [3]  [6  μονάδες]

Και οι εφημερίδες έχουν την ευθύνη τους για τη γλωσσική υποβάθμιση. Κατεβάζουν το γλωσσικό τους επίπεδο για να γίνονται κατανοητές από τους νέους αναγνώστες. Η εφημερίδα είναι ο πιο σημαντικός γλωσσικός δάσκαλος στην οικογένεια. Τα παλιά χρόνια την καλή γλώσσα την δίδασκαν το σχολείο και η εφημερίδα. Από τα κύρια άρθρα του Γ. Βλάχου, του ιδρυτή της Καθημερινής και του Αιμ. Χουρμούζη, του διευθυντή της Καθημερινής μαθαίναμε τα σωστά ελληνικά και τον σωστό τρόπο στοχασμού στα ελληνικά. Σήμερα, από τα έντυπα «light» διαμορφώνεται μια γλώσσα «light» χαμηλού επιπέδου επικοινωνίας. Σήμερα η εφημερίδα απευθύνεται στον αναγνώστη προσφέροντας περιοδικά, πετσέτες και DVDs, για να αυξήσει την κυκλοφορία της. Ο τύπος βρίσκεται σε γλωσσικό κατάντημα.

Δ. [ΑΣΚΗΣΗ  ΥΦΟΥΣ]   Με   ποιους  τρόπους  προσδίδει  ζωντάνια  και  αμεσότητα  ο  συγγραφέας  στο  παρακάτω  κείμενο . Να  εντοπίσετε  τρεις  διαφορετικούς  τρόπους   [3 μονάδες]

Τι χρειάζεται η ελληνική γλώσσα για να πορευτεί προς την αιωνιότητα; Αγάπη. Όταν λες «αγαπώ τη γλώσσα μου», σημαίνει ότι την αγαπάς τη γλώσσα σε όλη την έκτασή της. Συνεπώς, δεν χρησιμοποιείς μόνο ένα μέρος της, αυτό που μπορεί να σε εξυπηρετήσει. Φτάνουμε στο σημείο να μαθαίνουμε την   ελληνική ως γλώσσα χρήσης, κάτι που επεκτείνεται και στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών. Ακόμα και παιδιά με πτυχία στα γαλλικά και στα αγγλικά, όταν τους ζητώ τη συνδρομή τους για να μου ερμηνεύσουν ορισμένα πράγματα, σηκώνουν τα χέρια και μου λένε ότι «αυτά είναι εκτός της διδακτέας ύλης». Μπορεί να είναι εκτός διδακτέας ύλης ο Προυστ και ο Ουγκό; Με άλλα λόγια, βάζουνε όρια στη γλώσσα και αυτά τα όρια καθορίζουν και τα όρια του κόσμου. Γιατί, όπως έχει πει και ο μεγάλος φιλόσοφος Βιντγκεστάιν, «τα όρια του κόσμου σου είναι τα όρια της γλώσσας σου». Εγώ πιστεύω ότι η ελληνική είναι μία παγκόσμια γλώσσα και, όταν τη σπουδάζουμε στην παγκοσμιότητά της, τότε μπορούμε να είμαστε ένας παγκόσμιος λαός.

Ε.[ΑΣΚΗΣΗ   ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ  ΕΙΔΗΣΗΣ  ΚΑΙ  ΣΧΟΛΙΟΥ] Να   διακρίνετε  αν  η  ακόλουθη  είδηση  παρουσιάζεται  αντικειμενικά  ή  περιέχει  σχόλιο  [2 μονάδες]

Άφωνοι έμειναν ενενήντα περίπου φοιτητές κατά τη διάρκεια του μαθήματος «Ειδικά Ρεπορτάζ» στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου της Αθήνας ,όταν ο καθηγητής τους Λ. Τ. κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας σήκωσε μια φοιτήτρια που καθόταν στην πρώτη σειρά του αμφιθεάτρου και τη φίλησε στο στόμα. Ακολούθως ζήτησε απ’ τους φοιτητές να καταγράψουν το περιστατικό και να το στείλουν άμεσα ως ρεπορτάζ στο μέσο που υποτίθεται ότι εργάζονταν. Μόλις είχε ολοκληρωθεί συζήτηση με θέμα «Ηθικοί κανόνες στο ρεπορτάζ, ηθικά διλήμματα, εισβολή στην ιδιωτική ζωή» και είχε αναλυθεί η ανάγκη να ερευνούν σοβαρά και να ψάχνουν σε βάθος οποιοδήποτε θέμα πριν το καταγράψουν για το μέσον όπου μελλοντικά θα εργάζονται.

ΣΤ.[ΑΣΚΗΣΗ   ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ  ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΥ  ΛΟΓΟΥ]Να  διακρίνετε  σε  ποιο  από τα  παραδείγματα  έχουμε  απλή  και  σε  ποιο  διαδοχική  υπόταξη [3 μονάδες]

1.      Οι Ναζί, όπως συνήθως συμβαίνει με τα ολοκληρωτικά καθεστώτα εκμεταλλεύ­τηκαν όλες τις μορφές προπαγάνδας που τους επέτρεπαν τα μέσα της εποχής τους για να πείσουν το γερμανικό λαό για τη «μεγάλη αξία» και τη «στρατηγική σημασία» των επιλογών τους όσο παράλογες κι αν ήταν αυτές.

2.      Ο  Γκέμπελς   πίστευε ότι το κοινό δεν χρειάζεται αποδείξεις για την «αλήθεια» των λεγομένων του

3.      Τα καφέ και τα εστιατόρια υποχρεώνονταν να διαθέτουν ραδιόφωνο για να μεταδίδονται οι λόγοι του Χίτλερ

Ζ.[ΑΣΚΗΣΗ   ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ  ΣΥΝΤΑΞΗΣ ] Να  μετατρέψετε  τη  σύνταξη  στην  αντίθετή  της 

1.      Ο Γκέμπελς, χωρίς να υποτιμήσει τη σημασία του Τύπου , επικέντρωσε την προσοχή του στο  ραδιόφωνο

2.      Ο Γκέμπελς, όμως, εκμεταλλεύτηκε και τις δυνατότητες του κινηματογράφου

3.      Το υπουργείο προπαγάνδας του Γκέμπελς ήλεγχε οτιδήποτε σχετιζόταν με την καθημερινή ενημέρωση των πολιτών