10 ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ : ΛΥΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΕΡΓΟΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ 12-15

 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ : ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ  

          ΛΥΣΙΑΣ , ΚΑΤΑ ΕΡΓΟΚΛΕΟΥΣ  ΕΠΙΛΟΓΟΣ 12-15

Ο Εργοκλής ήταν στρατηγός μαζί με τον Θρασύβουλο, όταν ο τελευταίος έφτασε στον Ελλήσποντο με στόχο τον περιορισμό της σπαρτιατικής κυριαρχίας στη θάλασσα (390 π.Χ). Η τυραννική συμπεριφορά των Αθηναίων, όμως, προκάλεσε την αντίδραση των κατοίκων της Μ. Ασίας. Καθώς ο Θρασύβουλος είχε σκοτωθεί κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων, διατάχθηκε η λογοδοσία του Εργοκλή, ο οποίος κατηγορήθηκε ανάμεσα στα άλλα για κατάχρηση του δημόσιου χρήματος και προδοσία

   [12] Οἶμαι δ’ Ἐργοκλέα, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, περὶ μὲν Ἁλικαρνασσοῦ καὶ περὶ τῆς ἀρχῆς καὶ περὶ τῶν αὑτῷ πεπραγμένων οὐκ ἐπιχειρήσειν ἀπολογεῖσθαι, ἐρεῖν δὲ ὡς ἀπὸ Φυλῆς κατῆλθε καὶ ὡς δημοτικός ἐστι καὶ ὡς τῶν κινδύνων τῶν ὑμετέρων μετέσχεν. ἐγὼ δέ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, <οὐ> τοιαύτην γνώμην ἔχω περὶ τῶν τοιούτων· [13] ἀλλ’ ὅσοι μὲν ἐλευθερίας καὶ τοῦ δικαίου ἐπιθυμοῦντες καὶ τοὺς νόμους ἰσχύειν βουλόμενοι καὶ τοὺς ἀδικοῦντας μισοῦντες τῶν ὑμετέρων κινδύνων μετέσχον, οὐ πονηροὺς  οἶμαι  εἶναι πολίτας, οὐδὲ ἀδίκως τούτοις φημὶ ἂν εἶναι ὑπόλογον τὴν ἐκείνων φυγήν· ὅσοι δὲ κατελθόντες ἐν δημοκρατίᾳ τὸ μὲν ὑμέτερον πλῆθος ἀδικοῦσι, τοὺς δὲ ἰδίους οἴκους ἐκ τῶν ὑμετέρων μεγάλους ποιοῦσι, πολὺ μᾶλλον αὐτοῖς προσήκει ὀργίζεσθαι ἢ τοῖς τριάκοντα. [14] οἱ μὲν γὰρ ἐπὶ τοῦτ’ ἐχειροτονήθησαν, ἵνα κακῶς, εἴ πῃ δύναιντο, ὑμᾶς ποιήσειαν· τούτοις δ’ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπετρέψατε, ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν· ὧν ὑμῖν οὐδὲν ἀποβέβηκεν, ἀλλὰ τὸ ἐπὶ τούτοις εἶναι ἐν τοῖς δεινοτάτοις κινδύνοις καθεστήκατε, ὥστε πολὺ ἂν δικαιότερον ὑμᾶς αὐτοὺς ἢ τούτους
ἐλεοῖτε, καὶ τοὺς ὑμετέρους παῖδας καὶ γυναῖκας, ὅτι ὑπὸ τοιούτων ἀνδρῶν λυμαίνεσθε

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

·        ὑπόλογος =υπεύθυνος

·        κατέρχομαι =επιστρέφω  από την εξορία

·        τὸ ἐπὶ τούτοις εἶναι =  όσον  εξαρτάται από  αυτούς 

·        λυμαίνομαι =βλάπτομαι 

                                              ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «Οἶμαι δ’ Ἐργοκλέα, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, … ὑπόλογον τὴν ἐκείνων φυγήν» 

Α2.Ποιους  πολίτες  δεν πρέπει να θεωρούν  φαύλους οι  Αθηναίοι  και με  ποιους πρέπει να  οργίζονται  και γιατί   ;    

Β1. τούτοις δ’ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπετρέψατε, ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν· ὧν ὑμῖν οὐδὲν ἀποβέβηκεν, ἀλλὰ τὸ ἐπὶ τούτοις εἶναι ἐν τοῖς δεινοτάτοις κινδύνοις καθεστήκατε :  Στους ρηματικούς τύπους του αποσπάσματος  να  γράψετε  το  β΄ πληθυντικό πρόσωπο  της  προστακτικής  στον  χρόνο και στη φωνή που βρίσκονται

Β2. Να  ταξινομήσετε  κατά κλίση τα ουσιαστικά της παραγράφου  13  και  να γράψετε  την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό  

Β3. Να αναγνωρίσετε το είδος των αντωνυμιών του αποσπάσματος  και  να  τις μεταφέρετε    στην πτώση που ζητείται  για καθεμία

	ΕΙΔΟΣ	ΖΗΤΟΥΜΕΝΗ ΠΤΩΣΗ
ὑμέτερον		Δοτική ενικού στο αρσενικό:
τοιαύτην		Ονομαστική πληθ. στο ίδιο γένος :
ἐκείνων		Ονομαστική ενικό στο ουδέτερο:
ὑμᾶς αὐτοὺς		Γενική ενικού στο θηλυκό  του ίδιου προσώπου:
ὧν		Δοτική πληθυντικού στο θηλυκό :

 

Γ1.ἐγὼ δέ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, <οὐ> τοιαύτην γνώμην ἔχω περὶ τῶν τοιούτων:  Να μεταφέρετε  τη φράση   στον  πλάγιο λόγο   με  εξάρτηση  «ὁ ῥήτωρ εἶπε τοῑς  Ἀθηναίοις …» με όλους  τους δυνατούς τρόπους 

Γ2. ὡς ἀπὸ Φυλῆς κατῆλθε    /  ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν  :Να αναγνωρίσετε  το είδος  και  τον συντακτικό  ρόλο   των δύο προτάσεων  που εισάγονται  με το «ὡς»

Γ3. αὑτῷ ,αὐτοῖς , τούτοις  :  Να  αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των τριών  τύπων  σε  δοτική  με τα έντονα  στοιχεία  στο κείμενο    

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «Οἶμαι δ’ Ἐργοκλέα, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, … ὑπόλογον τὴν ἐκείνων φυγήν» 

Νομίζω , Αθηναίοι , ότι  ο  Εργοκλής   δε θα  επιχειρήσει να  απολογηθεί   για την Αλικαρνασσό   και  για  το αξίωμα  [που είχε ]  και  για όσα  έκανε  , θα  ισχυριστεί   όμως ότι  επέστρεψε από την εξορία από τη Φυλή  και  ότι  είναι  δημοκράτης  και  συμμετείχε  με εσάς σε όλους τους αγώνες . Εγώ , ωστόσο , Αθηναίοι , δεν έχω  τέτοια άποψη σχετικά με αυτά . Αλλά  όσοι     συμμετείχαν  με εσάς στους  αγώνες  , επειδή  επιθυμούσαν  την ελευθερία και το δίκαιο  κι επειδή ήθελαν να  εφαρμόζονται οι νόμοι  κι επειδή  μισούσαν  τους αδίκους , νομίζω  ότι  δεν είναι  φαύλοι  πολίτες  και   υποστηρίζω  ότι όχι άδικα   θα ήταν υπεύθυνη [για τη στάση  τους  ]   η εξορία  τους  

Α2.Ποιους  πολίτες  δεν πρέπει να θεωρούν  φαύλους οι  Αθηναίοι  και με  ποιους πρέπει να  οργίζονται  και γιατί   ;    

Οι  Αθηναίοι , σύμφωνα με τον ρήτορα , δεν πρέπει να  θεωρούν φαύλους εκείνους τους πολίτες  που είχαν εξοριστεί  στην περίοδο των Τριάκοντα  και  συμμετείχαν  στους αγώνες   για την αποκατάσταση  της δημοκρατίας  μαζί  με  τους  άλλους δημοκρατικούς  πολίτες  ,  επειδή  επιθυμούσαν  την ελευθερία  και το  δίκαιο ,  επειδή  ήθελαν να εφαρμόζονται  οι νόμοι  κι επειδή  απεχθάνονταν  τους αδίκους . Αντιθέτως , πρέπει να οργίζονται   με   εκείνους που μετά την επιστροφή  τους από την εξορία διαπράττουν αδικίες  και  προσπαθούν  να  αυξήσουν την περιουσία  τους  αρπάζοντας  εκείνη   των άλλων πολιτών . Μάλιστα , κατά τον ρήτορα , ακόμη και οι Τριάκοντα πρέπει να είναι  λιγότεροι  μισητοί   από αυτούς , διότι   οι Τριάκοντα εκλέχτηκαν με σκοπό να βλάψουν  τους  πολίτες . Από  την άλλη πλευρά , οι  πολίτες  αυτοί   ανέλαβαν  την υποχρέωση  από τους  Αθηναίους  να  ενδυναμώσουν και να απελευθερώσουν την πόλη .  Αυτοί όμως δεν έπραξαν τίποτε από αυτά  και εξαιτίας τους  οι  Αθηναίοι υπέστησαν πολλά  δεινά  , για τα  οποία  πρέπει να  λυπούνται  περισσότερο   τους εαυτούς  τους  και τις οικογένειές  τους   

Β1. τούτοις δ’ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπετρέψατε, ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν· ὧν ὑμῖν οὐδὲν ἀποβέβηκεν, ἀλλὰ τὸ ἐπὶ τούτοις εἶναι ἐν τοῖς δεινοτάτοις κινδύνοις καθεστήκατε :  Στους ρηματικούς τύπους του αποσπάσματος  να  γράψετε  το  β΄ πληθυντικό πρόσωπο  της  προστακτικής  στον  χρόνο και στη φωνή που βρίσκονται

• ἐπιτρέψατε
• ποιήσατε
• ἀποβεβηκότες  ἒστε
• ἒστε
• καθεστηκότες  ἒστε

Β2. Να  ταξινομήσετε  κατά κλίση τα ουσιαστικά της παραγράφου  13  και  να γράψετε  την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό  

 

Α ΚΛΙΣΗ	Β ΚΛΙΣΗ	Γ ΚΛΙΣΗ
ἐλευθερίας  => ἐλευθεριῶν πολίτας => πολίτην φυγήν=> φυγάς δημοκρατίᾳ => δημοκρατίαις	νόμους => νόμον κινδύνων => κινδύνου οἴκους => οἶκον	πλῆθος => πλήθη

 

Β3. Να αναγνωρίσετε το είδος των αντωνυμιών του αποσπάσματος  και  να  τις μεταφέρετε    στην πτώση που ζητείται  για καθεμία

	ΕΙΔΟΣ	ΖΗΤΟΥΜΕΝΗ ΠΤΩΣΗ
ὑμέτερον	ΚΤΗΤΙΚΗ	Δοτική ενικού στο αρσενικό:	ὑμετέρῳ
τοιαύτην	ΔΕΙΚΤΙΚΗ	Ονομαστική πληθ. στο ίδιο γένος :	τοιαῦται
ἐκείνων	ΔΕΙΚΤΙΚΗ	Ονομαστική ενικό στο ουδέτερο:	ἐκεῖνο
ὑμᾶς αὐτοὺς	ΑΥΤΟΠΑΘΗΤΙΚΗ	Γενική ενικού στο θηλυκό  του ίδιου προσώπου:	σεαυτῆς
ὧν	ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ	Δοτική πληθυντικού στο θηλυκό :	αἷς

 

Γ1. ἐγὼ δέ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, <οὐ> τοιαύτην γνώμην ἔχω περὶ τῶν τοιούτων:  Να μεταφέρετε  τη φράση   στον  πλάγιο λόγο   με  εξάρτηση  «ὁ ῥήτωρ εἶπε τοῑς  Ἀθηναίοις …» με όλους  τους δυνατούς τρόπους 

ὁ ῥήτωρ εἶπε τοῑς  Ἀθηναίοις ὃτι  (οὗτος )   δέ οὐ  τοιαύτην γνώμην ἒχοι  περί  τῶν τοιούτων

ὁ ῥήτωρ εἶπε τοῑς  Ἀθηναίοις οὐ  δέ τοιαύτην γνώμην ἒχειν   περί  τῶν τοιούτων

Γ2. ὡς ἀπὸ Φυλῆς κατῆλθε    /  ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν  :Να αναγνωρίσετε  το είδος  και  τον συντακτικό  ρόλο   των δύο προτάσεων  που εισάγονται  με το «ὡς»

ὡς ἀπὸ Φυλῆς κατῆλθε    :  Δευτερεύουσα   ειδική πρόταση , ονοματική , ως αντικείμενο  στο απαρέμφατο  ἐρεῖν

 ὡς μεγάλην καὶ ἐλευθέραν τὴν πόλιν ποιήσωσιν  :Δευτερεύουσα  επιρρηματική τελική πρόταση , ως επιρρηματικός προσδιορισμός  του σκοπού  στο  ρήμα ἐπετρέψατε 

Γ3. αὑτῷ ,αὐτοῖς , τούτοις  :  Να  αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των τριών  τύπων  σε  δοτική  με τα έντονα  στοιχεία  στο κείμενο    

αὑτῷ  : δοτική του  ποιητικού αιτίου  στο πεπραγμένων

αὐτοῖς :  δοτική προσωπική  στο   προσήκει

τούτοις  : έμμεσο αντικείμενο στο ἐπετρέψατε