14o ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ : ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑ 6.4.5-6.4.9

 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ  : ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ  

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ , ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑ 6.4.5-6.4.9

Ο Κύρος είχε δηλώσει ότι δεν θα πλησιάσει την όμορφη Πάνθεια, τη σύζυγο του βασιλιά των Σουσίων Αβραδάτα ,  για να διοικεί απερίσπαστος το στρατό του. Ενώ, όμως, ο ίδιος έμεινε πιστός στην υπόσχεσή του, ο φίλος του Αράσπας προσπάθησε ανεπιτυχώς να την κατακτήσει. Η σεμνή γυναίκα εκτίμησε ιδιαιτέρως τη διακριτική και αξιοπρεπή συμπεριφορά του Κύρου και του πρότεινε να καλέσει τον άντρα της για σύμμαχό του. Έτσι ο Κύρος κέρδισε ακόμα έναν φίλο και σύμμαχο. Κατά την αναχώρηση του Αβραδάτα για τη μεγάλη μάχη, η Πάνθεια αποχαιρετά τον αγαπημένο της σύζυγο.

 [6.4.5] Ἐν δὲ τούτῳ ἡ Πάνθεια ἀποχωρῆσαι κελεύσασα τοὺς παρόντας πάντας ἔλεξεν· Ἀλλά  μέν , ὦ Ἀβραδάτα, εἴ τις καὶ ἄλλη πώποτε γυνὴ τὸν ἑαυτῆς ἄνδρα μεῖζον τῆς αὑτῆς ψυχῆς ἐτίμησεν, οἶμαί σε γιγνώσκειν ὅτι καὶ ἐγὼ μία τούτων εἰμί. τί οὖν ἐμὲ δεῖ καθ’ ἓν  ἕκαστον λέγειν; τὰ γὰρ ἔργα οἶμαί σοι πιθανώτερα παρεσχῆσθαι τῶν νῦν λεχθέντων λόγων. [6.4.6] ὅμως δὲ οὕτως ἔχουσα πρὸς σὲ ὥσπερ σὺ οἶσθα, ἐπομνύω σοι τὴν ἐμὴν καὶ σὴν φιλίαν ἦ μὴν ἐγὼ βούλεσθαι ἂν μετὰ σοῦ ἀνδρὸς ἀγαθοῦ γενομένου κοινῇ γῆν ἐπιέσασθαι μᾶλλον ἢ ζῆν μετ’ αἰσχυνομένου αἰσχυνομένη· οὕτως ἐγὼ καὶ σὲ τῶν καλλίστων καὶ  ἐμαυτὴν ἠξίωκα. [6.4.7] καὶ Κύρῳ δὲ μεγάλην τινὰ δοκῶ ἡμᾶς χάριν ὀφείλειν, ὅτι με αἰχμάλωτον γενομένην καὶ ἐξαιρεθεῖσαν αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἠξίωσε κεκτῆσθαι οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διεφύλαξε δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαβών. [6.4.8] πρὸς δὲ καὶ ὅτε Ἀράσπας ἀπέστη αὐτοῦ ὁ ἐμὲ φυλάττων, ὑπεσχόμην αὐτῷ, εἴ με ἐάσειε πρὸς σὲ πέμψαι ἂγγελον , ἥξειν αὐτῷ σὲ πολὺ Ἀράσπου ἄνδρα καὶ πιστότερον καὶ ἀμείνονα. [6.4.9] Ἡ μὲν ταῦτα εἶπεν· ὁ δὲ Ἀβραδάτας ἀγασθεὶς τοῖς  λόγοις καὶ θιγὼν αὐτῆς τῆς κεφαλῆς ἀναβλέψας εἰς τὸν  οὐρανὸν ἐπηύξατο· Ἀλλ’, ὦ Ζεῦ μέγιστε, δός μοι φανῆναι  ἀξίῳ μὲν Πανθείας ἀνδρί, ἀξίῳ δὲ Κύρου φίλῳ τοῦ ἡμᾶς   τιμήσαντος

   ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

·        πιθανός=  πειστικός

·        ἦ μὴν=αλήθεια 

·        ἐπιέννυμαι γῆν =θάβομαι 

·        ἐξαιροῦμαι =  δίνομαι  ως μερίδιο

 

                                              ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «Ἐν δὲ τούτῳ ἡ Πάνθεια ἀποχωρῆσαι … παρεσχῆσθαι τῶν νῦν λεχθέντων λόγων.» 

Α2.Ποιον όρκο δίνει  η Πάνθεια  στον   Αβραδάτα    και   γιατί  θα πρέπει , κατά τη γνώμη  της , εκείνη και ο Αβραδάτας  να χρωστούν ευγνωμοσύνη στον  Κύρο  ;  Πώς  αντέδρασε  ο  Αβραδάτας  , ακούγοντας τα λόγια της ;   

Β1.Να  εντοπίσετε  τρεις   τύπους  που ανήκουν σε συνηρημένα    ρήματα , διαφορετικής  τάξης  (-έω, -άω , -όω)   και  να   τους  μεταφέρετε  στο β’ πληθυντικό  πρόσωπο  της οριστικής  παρατατικού στη φωνή που βρίσκονται

Β2. ὅτι με αἰχμάλωτον γενομένην καὶ ἐξαιρεθεῖσαν αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἠξίωσε κεκτῆσθαι οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διεφύλαξε δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαβών : Να ξαναγράψετε το απόσπασμα  μεταφέροντας  όλους τους ρηματικούς τύπους στον ενεστώτα της  ίδιας  φωνής

Β3. καὶ Κύρῳ δὲ μεγάλην τινὰ δοκῶ ἡμᾶς χάριν ὀφείλειν, ὅτι με αἰχμάλωτον γενομένην καὶ ἐξαιρεθεῖσαν αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἠξίωσε κεκτῆσθαι οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διεφύλαξε δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαβών :  Στο  απόσπασμα αυτό:  α] να εντοπίσετε  τα τριτόκλιτα ουσιαστικά  και να γράψετε  την κλητική ενικού  β] τις  αντωνυμίες   και  να  τις μεταφέρετε  στον άλλο αριθμό

Γ1. Ἐν δὲ τούτῳ ἡ Πάνθεια ἀποχωρῆσαι κελεύσασα τοὺς παρόντας πάντας ἔλεξεν:  Να αναλύσετε  σε  δευτερεύουσα  πρόταση  τη μετοχή  με τα έντονα στοιχεία    

Γ2. οὕτως ἐγὼ καὶ σὲ τῶν καλλίστων καὶ  ἐμαυτὴν ἠξίωκα  :  Να  μεταφέρετε τη φράση στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση « Ἡ Πάνθεια   εἶπε………………..»   

Γ3. Στην  παράγραφο  6.4.6  γίνεται  σύγκριση  : Να  εντοπίσετε  τη συγκριτική λέξη , τον α΄ και τον β’ όρο σύγκρισης  και  να αποδώσετε τον β΄όρο  σύγκρισης με άλλο τρόπο    

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «Ἐν δὲ τούτῳ ἡ Πάνθεια ἀποχωρῆσαι … παρεσχῆσθαι τῶν νῦν λεχθέντων λόγων.»

Το μεταξύ  η  Πάνθεια  , αφού  διέταξε όλους   τους  παρευρισκομένους   να  αποχωρήσουν , είπε . Αλλά πιστεύω   Αβραδάτα  ότι , αν  ποτέ ως τώρα  και  κάποια άλλη γυναίκα   τίμησε   τον άντρα της  περισσότερο  από  τη ζωή της  ,γνωρίζεις  ότι και εγώ είμαι μία από  αυτές . Γιατί  λοιπόν  πρέπει  να  μιλάω   για  αυτά   με λεπτομέρειες  ; Αφού  νομίζω ότι  οι πράξεις  μου   σου φαίνονται  πιο πειστικές  από   αυτά  που σου είπα τώρα   

 

Α2.Ποιον όρκο δίνει  η Πάνθεια  στον   Αβραδάτα    και   γιατί  θα πρέπει , κατά τη γνώμη  της , εκείνη και ο Αβραδάτας  να χρωστούν ευγνωμοσύνη στον  Κύρο  ;  Πώς  αντέδρασε  ο  Αβραδάτας  , ακούγοντας τα λόγια της ; 

·       Η Πάνθεια  ορκίζεται  ότι   θα  προτιμούσε  να   ταφεί  δίπλα στον άντρα της  , εφόσον αυτός φανεί  γενναίος  ,  παρά  να  ζήσει   ντροπιασμένη  δίπλα  σε έναν  άντρα που θα έχει  ατιμαστεί

·       Ο Αβραδάτας κι εκείνη πρέπει να ευγνωμονούν τον Κύρο , διότι   όταν  η  Πάνθεια  αιχμαλωτίστηκε  και   δόθηκε  ως λάφυρο σε αυτόν , εκείνος  δεν τη μεταχειρίστηκε  ως δούλη  αλλά  ούτε  θέλησε , αφήνοντάς την ελεύθερη ,  να την ατιμάσει . Αντιθέτως , την προστάτευσε    σα  να είχε απέναντί του   τη  γυναίκα του αδελφού του

·       Ο Αβραδάτας , όταν άκουσε  την Πάνθεια , θαύμασε  τα λόγια της  , χάιδεψε το κεφάλι  της  και  κοιτάζοντας προς τον ουρανό  ευχήθηκε στον Δία  να τον βοηθήσει να φανεί άξιος  της  γυναίκας  του  και  του  Κύρου , ο οποίος  τους τίμησε με τη φιλία του 

Β1.Να  εντοπίσετε  τρεις   τύπους  που ανήκουν σε συνηρημένα    ρήματα , διαφορετικής  τάξης  (-έω, -άω , -όω)   και  να   τους  μεταφέρετε  στο β’ πληθυντικό  πρόσωπο  της οριστικής  παρατατικού στη φωνή που βρίσκονται

• ἐτίμησεν :     ἐτιμᾶτε
• ἠξίωσε :  ἠξιοῦτε
• ἐξαιρεθεῖσαν :     ἐξῃρεῖσθε

 

Β2. ὅτι με αἰχμάλωτον γενομένην καὶ ἐξαιρεθεῖσαν αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἠξίωσε κεκτῆσθαι οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διεφύλαξε δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαβών : Να ξαναγράψετε το απόσπασμα  μεταφέροντας  όλους τους ρηματικούς τύπους στον ενεστώτα της  ίδιας  φωνής

ὅτι με αἰχμάλωτον γιγνομένην  καὶ ἐξαιρουμένην  αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἀξιοῖ  κτᾶσθαι   οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διαφυλάττει  δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαμβάνων

Β3. καὶ Κύρῳ δὲ μεγάλην τινὰ δοκῶ ἡμᾶς χάριν ὀφείλειν, ὅτι με αἰχμάλωτον γενομένην καὶ ἐξαιρεθεῖσαν αὑτῷ οὔτε ὡς δούλην ἠξίωσε κεκτῆσθαι οὔτε ὡς ἐλευθέραν ἐν ἀτίμῳ ὀνόματι, διεφύλαξε δὲ σοὶ ὥσπερ  ἀδελφοῦ γυναῖκα λαβών :  Στο  απόσπασμα αυτό:  α] να εντοπίσετε  τα τριτόκλιτα ουσιαστικά  και να γράψετε  την κλητική ενικού  β] τις  αντωνυμίες   και  να  τις μεταφέρετε  στον άλλο αριθμό

α]χάριν=>  χάρι   ,    ὀνόματι =>  ὂνομα   ,   γυναῖκα =>  γύναι

β]τινά  => τινάς   ,   ἡμᾶς  =>   ἐμέ  , με   ,    με =>  ἡμᾶς  ,     αὑτῷ =>  αὑτοῖς  ,   σοί =>   ὑμῖν  

Γ1. Ἐν δὲ τούτῳ ἡ Πάνθεια ἀποχωρῆσαι κελεύσασα τοὺς παρόντας πάντας ἔλεξεν:  Να αναλύσετε  σε  δευτερεύουσα  πρόταση  τη μετοχή  με τα έντονα στοιχεία    

ἐπεί  ἐκέλευσε 

Γ2. οὕτως ἐγὼ καὶ σὲ τῶν καλλίστων καὶ  ἐμαυτὴν ἠξίωκα  :  Να  μεταφέρετε τη φράση στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση « Ἡ Πάνθεια   εἶπε………………..»

·       Ἡ Πάνθεια   εἶπε  ὃτι  οὓτως  καί τοῦτον καλλίστων  καί  ἑαυτήν ἠξιωκυῖα   εἲη

·       Ἡ Πάνθεια   εἶπε οὓτως  καί τοῦτον καλλίστων καί ἑαυτήν  ἠξιωκέναι   

Γ3. Στην  παράγραφο  6.4.6  γίνεται  σύγκριση  : Να  εντοπίσετε  τη συγκριτική λέξη , τον α΄ και τον β’ όρο σύγκρισης  και  να αποδώσετε τον β΄όρο  σύγκρισης με άλλο τρόπο  

·       ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΛΕΞΗ :  μᾶλλον

·       Α ΟΡΟΣ  ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ  : ἐπιέσασθαι

·       Β  ΟΡΟΣ  ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ :  ζῆν

·       ΑΠΟΔΟΣΗ  Β ΟΡΟΥ ΜΕ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ : τοῦ  ζῆν