17o ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ : ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΙΔΟΣΕΩΣ 278-280

 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ   ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ  : ΤΣΙΑΧΡΗΣ  ΚΩΣΤΑΣ  

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΙΔΟΣΕΩΣ  278-280

Ο  Ισοκράτης  υπερασπίζεται  τη ρητορική τέχνη  και υποστηρίζει ότι  επιδίωξη του ρήτορα η απόκτηση φήμης για την εντιμότητά του

 [278] Καὶ μὴν οὐδ’ ὁ πείθειν βουλόμενος ἀμελήσει τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ τούτῳ μάλιστα προσέξει τὸν νοῦν, ὅπως δόξαν ὡς ἐπιεικεστάτην λήψεται παρὰ τοῖς συμπολιτευομένοις. τίς γὰρ οὐκ οἶδε καὶ τοὺς λόγους ἀληθεστέρους δοκοῦντας εἶναι τοὺς ὑπὸ τῶν εὖ διακειμένων λεγομένους  ἢ τοὺς ὑπὸ τῶν διαβεβλημένων, καὶ τὰς πίστεις μεῖζον  δυναμένας τὰς ἐκ τοῦ βίου γεγενημένας ἢ τὰς ὑπὸ τοῦ  λόγου πεπορισμένας; ὥσθ’ ὅσῳ ἄν τις ἐρρωμενεστέρως  ἐπιθυμῇ πείθειν τοὺς ἀκούοντας, τοσούτῳ μᾶλλον ἀσκήσει  καλὸς κἀγαθὸς εἶναι καὶ παρὰ τοῖς πολίταις εὐδοκιμεῖν. [279] Καὶ μηδεὶς ὑμῶν οἰέσθω τοὺς μὲν ἄλλους ἅπαντας  γιγνώσκειν ὅσην ἔχει ῥοπὴν εἰς τὸ πείθειν τὸ τοῖς κρίνουσιν  ἀρέσκειν, τοὺς δὲ περὶ τὴν φιλοσοφίαν ὄντας μόνους  ἀγνοεῖν τὴν τῆς εὐνοίας δύναμιν· πολὺ γὰρ ἀκριβέστερον  τῶν ἄλλων καὶ ταῦτ’ ἴσασι, [280] καὶ πρὸς τούτοις ὅτι τὰ  μὲν εἰκότα καὶ τὰ τεκμήρια καὶ πᾶν τὸ τῶν πίστεων εἶδος  τοῦτο μόνον ὠφελεῖ τὸ μέρος, ἐφ’ ᾧ ἂν αὐτῶν ἕκαστον τύχῃ  ῥηθέν, τὸ δὲ δοκεῖν εἶναι καλὸν κἀγαθὸν οὐ μόνον τὸν  λόγον πιστότερον ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ τὰς πράξεις τοῦ τὴν  τοιαύτην δόξαν ἔχοντος ἐντιμοτέρας κατέστησεν, ὑπὲρ οὗ  σπουδαστέον ἐστὶ τοῖς εὖ φρονοῦσι μᾶλλον ἢ περὶ τῶν  ἄλλων ἁπάντων.

   ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

·        Διάκειμαι εὖ =   έχω καλή φήμη  , είμαι  ευυπόληπτος 

·        ἀσκῶ =  προσπαθώ  , επιδιώκω 

·        οἱ  κρίνοντες  =οι δικαστές 

·        τά εἰκότα  =τα λογικά πορίσματα 

 

                                              ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «πολὺ γὰρ ἀκριβέστερον  …περὶ τῶν  ἄλλων ἁπάντων» 

Α2.Με ποια  επιχειρήματα  στις  παραγράφους  278-279  προσπαθεί να αποδείξει ο Ισοκράτης  ότι  όσοι επιθυμούν να  πείθουν  τους πολίτες   πρέπει  να   δίνουν   σε  αυτούς     την εικόνα  των ενάρετων ανθρώπων για τον εαυτό τους;      

Β1. Καὶ μὴν οὐδ’ ὁ πείθειν βουλόμενος ἀμελήσει τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ τούτῳ μάλιστα προσέξει τὸν νοῦν, ὅπως δόξαν ὡς ἐπιεικεστάτην λήψεται παρὰ τοῖς συμπολιτευομένοις :  Σε  όλους τους ρηματικούς  τύπους  του αποσπάσματος  να  γράψετε  το  β ενικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου  και   την ονομαστική ενικού της μετοχής  παρακειμένου   στο αρσενικό γένος   στην ίδια  φωνή     

Β2. Να συμπληρώσετε τις ζητούμενες  πτώσεις  των  ουσιαστικών 

	ΓΕΝΙΚΗ  ΕΝΙΚΟΥ	ΔΟΤΙΚΗ   ΕΝΙΚΟΥ
πολίταις
δόξαν
πίστεις
εἶδος
τεκμήρια

    

Β3. Να   μεταφέρετε  τους  παρακάτω τύπους  επιθέτων και επιρρημάτων  στον θετικό  βαθμό : ἐρρωμενεστέρως  ,   ἐπιεικεστάτην   ,  ἐντιμοτέρας  ,  μᾶλλον ,   ἀληθεστέρους

Γ1. ὅπως δόξαν ὡς ἐπιεικεστάτην λήψεται παρὰ τοῖς συμπολιτευομένοις  :  Να  αναγνωρίσετε  συντακτικά  την πρόταση  ( είδος  ,  εισαγωγή , συντακτικός  ρόλος  ,  εκφορά )  

Γ2. ὅσῳ ἄν τις ἐρρωμενεστέρως  ἐπιθυμῇ πείθειν τοὺς ἀκούοντας   : Να αναλύσετε  σε δευτερεύουσα  πρόταση  την υπογραμμισμένη  μετοχή

Γ3. πολὺ γὰρ ἀκριβέστερον  τῶν ἄλλων καὶ ταῦτ’ ἴσασι   :  Να αποδώσετε  τη γενική συγκριτική  με  εναλλακτικό  τρόπο 

Γ4 . ὑπὲρ οὗ  σπουδαστέον ἐστὶ τοῖς εὖ φρονοῦσι μᾶλλον ἢ περὶ τῶν  ἄλλων ἁπάντων  :  Να  αναλύσετε  το ρηματικό επίθετο με ισοδύναμη  έκφραση   

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

Α1. Να  μεταφραστεί  το απόσπασμα  «πολὺ γὰρ ἀκριβέστερον  …περὶ τῶν  ἄλλων ἁπάντων» 

Γιατί  γνωρίζουν  με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια  και   αυτά τα πράγματα  και  επιπλέον ότι  τα λογικά πορίσματα  και   τα τεκμήρια   και  όλα  τα είδη  των αποδείξεων είναι  ωφέλιμα  ως προς  αυτό  μόνο  το  μέρος  , που το καθένα  από αυτά  τυχαίνει να  ειπωθεί , ενώ το  να  δίνει κανείς  την εντύπωση ότι είναι  καλός και ενάρετος  όχι  μόνο  κάνει  τα λόγια  του  πιο αξιόπιστα  , αλλά  και   τις  πράξεις  αυτού  που έχει  αυτή τη φήμη καθιστά  πιο έντιμες  , πράγμα για το οποίο  πρέπει  να  φροντίζουν   οι  συνετοί  άνθρωποι  περισσότερο  από  όλα  τα άλλα 

 

Α2.Με ποια  επιχειρήματα  στις  παραγράφους  278-279  προσπαθεί να αποδείξει ο Ισοκράτης  ότι  όσοι επιθυμούν να  πείθουν  τους πολίτες   πρέπει  να   δίνουν   σε  αυτούς     την εικόνα  των ενάρετων ανθρώπων για τον εαυτό τους;      

·       Αυτός  που επιθυμεί να  πείθει   πρέπει να  φροντίζει  ώστε να είναι  ενάρετος  και  να αποκτά  καλή φήμη  ανάμεσα  στους  συμπολίτες  του

·       Οι απόψεις  αυτών που είναι ευυπόληπτοι πολίτες   φαίνονται  πολύ  πιο  αληθινές  από  εκείνων   των  ανυπόληπτων  

·       Οι  αποδείξεις  που   προέρχονται από τον τρόπο  ζωής  των  πολιτών  έχουν  μεγαλύτερη ισχύ από εκείνες που  κατασκευάζονται  με  τα  λόγια   , που έχουν δηλαδή   θεωρητικό  χαρακτήρα 

·       Συνεπώς , όπως επαναλαμβάνει  ο ρήτορας  ,  όποιος επιθυμεί να  πείθει τους ακροατές  πρέπει  να  επιδιώκει  την αρετή  και  να  φροντίζει  για την υπόληψή  του

·       Όλοι , άλλωστε  , γνωρίζουν  , και   ανάμεσά  τους και όσοι ασχολούνται με τη φιλοσοφία , ότι    το  να είναι    αρεστός  ο  χαρακτήρας   κάποιου   σε όσους  τον κρίνουν  ,  διευκολύνει  την αποδοχή  των απόψεών του 

Β1. Καὶ μὴν οὐδ’ ὁ πείθειν βουλόμενος ἀμελήσει τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ τούτῳ μάλιστα προσέξει τὸν νοῦν, ὅπως δόξαν ὡς ἐπιεικεστάτην λήψεται παρὰ τοῖς συμπολιτευομένοις :  Σε  όλους τους ρηματικούς  τύπους  του αποσπάσματος  να  γράψετε  το  β ενικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου  και   την ονομαστική ενικού της μετοχής  παρακειμένου   στο αρσενικό γένος   στην ίδια  φωνή     

 

·       πεῖσον       ,   πεπεικώς

·       βουλήθητι  ,    βεβουλημένος

·       ἀμέλησον,   ἠμεληκώς

·       πρόσσχες  ,   προσεσχηκώς 

·       λαβέ  , εἰληφώς

·       συμπολίτευσαι ,  συμπεπολιτευμένος   

 

Β2. Να συμπληρώσετε τις ζητούμενες  πτώσεις  των  ουσιαστικών 

	ΓΕΝΙΚΗ  ΕΝΙΚΟΥ	ΔΟΤΙΚΗ   ΕΝΙΚΟΥ
πολίταις	πολίτου	πολίτῃ
δόξαν	δόξης	δόξῃ
πίστεις	πίστεως	πίστει
εἶδος	εἲδους	εἲδει
τεκμήρια	τεκμηρίου	τεκμηρίῳ

    

Β3. Να   μεταφέρετε  τους  παρακάτω τύπους  επιθέτων και επιρρημάτων  στον θετικό  βαθμό : ἐρρωμενεστέρως  ,   ἐπιεικεστάτην   ,  ἐντιμοτέρας  ,  μᾶλλον ,   ἀληθεστέρους

·       ἐρρωμένως  ,  ἐπιεικῆ   ,   ἐντίμους ,  μάλα  ,   ἀληθεῖς

Γ1. ὅπως δόξαν ὡς ἐπιεικεστάτην λήψεται παρὰ τοῖς συμπολιτευομένοις  :  Να  αναγνωρίσετε  συντακτικά  την πρόταση  ( είδος  ,  εισαγωγή , συντακτικός  ρόλος  ,  εκφορά )  

Δευτερεύουσα πλάγια  ερωτηματική πρόταση , ονοματική, μερικής άγνοιας  ,    ως  επεξήγηση  στη λέξη  τούτῳ. Εισάγεται  με  το αναφορικό  επίρρημα  ὃπως ,  εκφέρεται  με  οριστική  ( λήψεται)  , γιατί το περιεχόμενό  της είναι πραγματικό

Γ2. ὅσῳ ἄν τις ἐρρωμενεστέρως  ἐπιθυμῇ πείθειν τοὺς ἀκούοντας   : Να αναλύσετε  σε δευτερεύουσα  πρόταση  την υπογραμμισμένη  μετοχή

τούτους  οἳ  ἀκούουσι 

Γ3. πολὺ γὰρ ἀκριβέστερον  τῶν ἄλλων καὶ ταῦτ’ ἴσασι   :  Να αποδώσετε  τη γενική συγκριτική  με  εναλλακτικό  τρόπο 

ἢ  οἱ  ἂλλοι 

Γ4 . ὑπὲρ οὗ  σπουδαστέον ἐστὶ τοῖς εὖ φρονοῦσι μᾶλλον ἢ περὶ τῶν  ἄλλων ἁπάντων  :  Να  αναλύσετε  το ρηματικό επίθετο με ισοδύναμη  έκφραση   

Δεῖ  σπουδάζειν  τούς εὖ   φρονοῦντας