ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

Α.  Να   συμπληρώσετε  την  προκείμενη  ή το  συμπέρασμα  που  λείπουν  στους  παρακάτω   συλλογισμούς 

·         Τα   κατώτερα  ένστικτα   αναιρούν  την   ελευθερία  του  ανθρώπου ·         ...................................................... ...................................................... ...................................................... ...................................................... ·         Άρα , η   βουλιμία   αναιρεί  την   ελευθερία   του   ανθρώπου	·         Ο   καπετάνιος  ενός  πλοίου   παλεύει   στη  θαλασσοταραχή  με τα  κύματα  ,για  να  σώσει  τη  ζωή  των  επιβατών του ·         Ο  πνευματικός  άνθρωπος  στην  ταραγμένη  εποχή  μας  παλεύει  με  τις  αντιξοότητες  , για  να   διασώσει   την  πνευματική   ελευθερία  των  συνανθρώπων  του ·         Άρα ,................................................ ......................................................... ......................................................... .........................................................
·      .......................................................... .......................................................... .......................................................... ·      Τα κίνητρα καλλιεργούν το πνεύμα του υπολογισμού. ·      Άρα, τα κίνητρα είναι βλαβερά.	·           Η  Ελλάδα ,μεσογειακή   χώρα της   Ευρώπης  , παράγει  ελαιόλαδο ·           Η  Ιταλία  παράγει  ελαιόλαδο ·           Η  Ισπανία  παράγει  ελαιόλαδο ·           Η  Γαλλία  παράγει  ελαιόλαδο ·           Η   Αλβανία  παράγει  ελαιόλαδο ·           Άρα , ........................................... ..................................................... .................................................... ....................................................
·         Οι νομοταγείς  πολίτες   δεν παραβαίνουν το νόμο . ·         ........................................................ ........................................................ ·         Άρα , ο  Κ. Γεωργίου   δεν  είναι  νομοταγής  πολίτης	·         ..................................................... ...................................................... ....................................................... ·         Η διαίρεση   5:3    δεν αφήνει υπόλοιπο μηδέν . ·         Άρα  , δεν είναι  τέλεια .

Β. Να   δικαιολογήσετε  τη  χρήση  των  ρηματικών  προσώπων  στα  ακόλουθα  παραδείγματα

1.       [Το  β’  ενικό  πρόσωπο ] Ευτυχώς, και παρά τις βάρβαρες κακοποιήσεις, η Ελλάδα, από το ένα άκρο στο άλλο, εξακολουθεί να είναι ασύγκριτα όμορφη, σαν γυναίκα που περιμένει. Ξαφνικά όμως ανακαλύπτεις ότι, μπροστά σ' αυτή την ομορφιά, δεν έχεις να κάνεις απολύτως τίποτα, δεν έχεις κανένα δούναι και λαβείν. Περιορίζεσαι να την κοιτάς, να την θεάσαι άσκοπα και, τελικά, μελαγχολικός και απελπισμένος, αναλώνεσαι στους πλέον κοινότοπους και άχρηστους σχολιασμούς, ιδιαίτερα όταν οι θεατές της στέκονται μπροστά της ανά ζεύγη. 

2.       [Το   α΄  ενικό  πρόσωπο ] Ποτέ δεν κατάλαβα τι ακριβώς σημαίνουν οι Διακοπές, οι οποίες είναι πλέον κοινωνικός θεσμός για εργαζόμενους και μη. Ειδικά για τους πρώτους δεν καταλαβαίνω αν είναι κατάκτηση ή τιμωρία...

3.       [Το  α’   πληθυντικό  πρόσωπο ] Αλλά τα μνημεία αυτά της ελληνικής ευαισθησίας παίρνουν αμέσως και ξεχωριστή θερμότητα άμα τα αισθανθούμε μέσα στη ζωή, μέσα στην ιστορία. Αν κατορθώσουμε να περάσουμε το μεγαλύτερο κίνδυνο, αν αποφύγουμε να στρεβλώσουμε  τη μοναδικότητα τους εφαρμόζοντας επάνω τους τις δικές μας έννοιες και τα δικά μας μέτρα και σταθμά, αν σταθούμε μπροστά τους με υπομονή βάζοντας τους διακριτικά ερωτήματα, χωρίς να βιαστούμε να δώσουμε την απάντηση που έχουμε ετοιμάσει προτού ακόμη να ξεκινήσουμε με το αεροπλάνο, τότε τα μνημεία αυτά θα γίνουν ο καλύτερος ερμηνευτής του: ποια είναι η ουσία της ελληνικής ιστορίας και ποια η μοναδική της σημασία για τον άνθρωπο.

4.       [Το  γ’  ενικό  πρόσωπο ] Στη σύγχρονη δημοκρατία δεν αρκεί η προστασία του πολίτη έναντι της παντοδυ­ναμίας του κράτους και δεν είναι πάντοτε ορθή η προστασία της παντοδυναμίας του πολίτη. Οι ατομικές και πολιτικές ελευθερίες δεν πρέπει να είναι πια δικαίωμα  ή καθήκον του πολίτη, πρέπει να είναι κυρίως λειτουργία της πολιτείας. Νέα κοινωνικά και ατομικά δικαιώματα χρειάζεται να προστεθούν και υπέρ των ατό­μων και υπέρ των ομάδων.

Γ. Να  χωρίσετε  τα  ακόλουθα  αποσπάσματα   σε    δύο  παραγράφους  [άσκηση  παραγραφοποίησης ]   , δικαιολογώντας  την  επιλογή  σας 

1.       Στη δημοκρατούμενη κοινότητα κάθε μέλος ενεργεί και δρα μέσα σ' έναν κύκλο ανεξαρτησίας, ενώ τη μάζα και το πλήθος της το δένουν οι ορμές και το συνέχουν τα πάθη, τα οποία εξωτερικεύονται κατά τον ίδιο και απαράλ­λαχτα όμοιο, πανομοιότυπο τρόπο. Η μάζα   ακολουθεί πάντα τη γραμμή που της δίνεται, δηλαδή που της επιβάλλεται απ' έξω, χωρίς να μπορεί ν' ασκήσει κανένα είδος κριτικής. Η κοινότητα πραγματοποιεί τους σκοπούς της ακολουθώντας διάφορους δρόμους και τρόπους, γιατί σε κάθε μέλος της είναι επιτρεπτό να ζει και να δρα κατά τον τρόπο του κι ελεύθερα. Παρομοίασαν τον άνθρωπο, δηλαδή κάθε μέλος της δημοπρατούμενης κοι­νότητας, με τα πετραδάκια του ψηφιδωτού. Το καθένα κρατά μέσα στην ατέ­λεια του το δικό του χρώμα και σχήμα. Το ένα συμπληρώνει το άλλο, και όλα μαζί το σύνολο. Μέσα στο σύνολο και για το σύνολο έχει το καθένα του την ξεχωριστή του θέση και παίρνει την αξία του. Το ένα δεν μπορεί να αντικα­ταστήσει το άλλο. Ωστόσο, αυτή η ανομοιότητα προσδίδει στο καθένα την αξία του. Το ίδιο παρατηρείται και στους ανθρώπους μέσα σε μια σωστή κοι­νότητα. Ο ένας δε μοιάζει με τον άλλον. Είναι μοναδικός.

2.           Έτσι , διαπιστώνουμε καθημερινά  πως οι ανθρώπινες σχέσεις  δημιουργούνται  με κριτήριο  το συμφέρον , οι ηθικές αξίες  δεν  έχουν νόημα , η πνευματική καλλιέργεια  θεωρείται ανούσια  και ανώφελη ,   το περιβάλλον  καταστρέφεται και η κοινωνία  βρίσκεται  συχνά   σε αδυναμία να  εκπληρώσει τους πρωταρχικούς  σκοπούς της , ανθρώπινες , δηλαδή , σχέσεις  με  όσο   γίνεται λιγότερα προβλήματα . Οι συνέπειες  της κατάστασης αυτής , κατά έναν τραγικό τρόπο , είναι αντιστρόφως  ανάλογες με τις επιθυμίες  και τις επιδιώξεις  του σύγχρονου ανθρώπου . Πετυχαίνει , συνήθως ,  τα αντίθετα  από αυτά  που  επιδιώκει . Η ρύπανση και η μόλυνση του περιβάλλοντος  δημιουργούν ανθυγιεινές   συνθήκες διαβίωσης. Οι συνθήκες αυτές επιβαρύνονται  αφόρητα από το συνωστισμό  πλήθους ανθρώπων  στα σύγχρονα αστικά κέντρα . Η έλλειψη κατάλληλων έργων υποδομής  , η ηχορρύπανση , το καυσαέριο , οι ελάχιστοι χώροι πρασίνου , η στενοχωρία των διαμερισμάτων στις πολυκατοικίες  συνθέτουν ένα ασφυκτικό  τοπίο για τους ανθρώπους που ζουν στις μεγαλουπόλεις.

3.       Ίσως θα ήταν ωραίο να ζούσαμε σ' έναν κόσμο όπου οι συγχωριανοί μας, οι κοντοχωριανοί μας, οι κάτοικοι της γειτονικής πόλης και της μακρινής και ολόκληρης της πατρίδας θα είχαν τις ίδιες αντιλήψεις με μας, θα πίστευαν στους ίδιους θεούς και θα τους προσκυνούσαν με τον ίδιο τρόπο, θα μίλαγαν την ίδια γλώσσα, θα είχαν τις ίδιες ιστορικές μνήμες. Η ζωή θα κυλούσε σ' έναν παράδεισο «εθνικής καθαρότητας» που θα ήταν ταυτόχρονα και «φυσική», θρησκευτική ή ό, τι άλλο. Το όραμα αυτό σπάνια ανταποκρίνεται σε κάποια πραγματικότητα και, στις μέρες μας, λιγότερο από άλλοτε. Και μόνες οι μετακινήσεις πληθυσμών, άλλες θελημένες κι άλλες αποτέλεσμα προσφυγιάς, που χαρακτηρίζουν την εποχή μας, θα αρκούσαν για να διαταράξουν την υποθετική αρμονία της καθαρότητας.

4.        Πολλά άτομα    δεν ενδιαφέρονται   στη ζωή  τους παρά  για μια συνεχή επαγγελματική άνοδο , για καριέρα . Ο καριερισμός   είναι συνδεδεμένος  με το ανταγωνιστικό  πνεύμα   [ καριέρα   σημαίνει γρήγορο   τρέξιμο αλόγου  στον ιππόδρομο ] και   αστικό ιδεώδες .  Ο αστός   αποβλέπει  στην επιτυχία   , στην επαγγελματική  άνοδο , στην απόκτηση κοινωνικού   γοήτρου . Όλα τα παραπάνω    δε βρίσκονται    μέσα στην ανθρώπινη    φύση . Όταν το άτομο  αποζητά αποκλειστικά    την επαγγελματική άνοδο , θα   αδιαφορήσει για πολλά ουσιώδη πράγματα , π.χ. για την ψυχαγωγία του   , την πνευματική του καλλιέργεια , την ανάπαυσή του , τη μείωση του άγχους και της έντασης . Όλα αυτά τα θυσιάζει στην επιτυχία   , στην πρόοδό του  , στην κοινωνική του άνοδο . Αυτή γίνεται το ανώτερο ιδανικό του , ο κυριότερος σκοπός της ζωής του . Η νοοτροπία αυτή δεν οδηγεί απαραίτητα στην παραγωγικότητα  ή στη δημιουργία και την ανάπτυξη του πολιτισμού . Η επαγγελματική και κοινωνική άνοδος  είναι αυτοσκοπός και συνδέεται   περισσότερο με τις δημόσιες σχέσεις .

Δ. Να   εξηγήσετε  τη  χρήση  των  σημείων  στίξης  στα  ακόλουθα  παραδείγματα 

1.       Τίποτα δεν κουράζει   , δεν απογοητεύει   , δε μαραζώνει  τον άνθρωπο  ( των  εξελιγμένων κοινωνιών   , σαν τη δική μας )  όσο η διάσταση   και η δυσαρμονία   ανάμεσα στις ικανότητες   , στα αισθήματα   και τις ιδέες   του από το ένα μέρος  , και στο επάγγελμα     που ασκεί  για βιοπορισμό       ή στο ρόλο  που παίζει μέσα στον κοινωνικό βίο    από το άλλο μέρος   [παρένθεση ]

2.       Στόχος   του Σχολικού   Επαγγελματικού προσανατολισμού  είναι από τη μία μεριά   η αυτογνωσία του ατόμου - το βοηθάει  να γνωρίσει και να αξιολογήσει   τον εαυτό του μέσα από τις επιδράσεις   του περιβάλλοντος  -και από την άλλη η πληροφόρηση για την αγορά  εργασίας  [διπλή  παύλα]

3.       Ο  πνευματικός  άνθρωπος  δεν αρρωσταίνει   , δε λυγίζει , δε γερνάει  - είναι πάντοτε ακμαίος   , εύθυμος , νέος.  [παύλα ]

4.       Οι προτιμήσεις   του ατόμου  σχετικά με την επαγγελματική του ζωή  περνούν από τρεις φάσεις : της φαντασίας, της πειραματικής   ή δοκιμαστικής  φάσης και της ρεαλιστικής επιλογής.  [άνω και  κάτω  τελεία ]

5.       Φαίνεται  λοιπόν ότι ο ΣΕΠ , σε μικρό  βαθμό  και πολύ έμμεσα , μπορεί να λειτουργήσει ως εξισορροπητικός  παράγοντας ανάμεσα   στην προσφορά και ζήτηση εργασίας .[διπλό  κόμμα ]

6.       Οι    αληθινοί  καλλιτέχνες   δε φορούν μάσκα , δεν υποκρίνονται , δεν πιστεύουν άλλα   απ’ αυτά  που λέγουν  ούτε κάνουν   εκείνα   που μέσα τους   αποστρέφονται . Πώς να φθαρούν , πώς να γεράσουν τέτοιοι άνθρωποι ;[ερωτηματικό]

7.       Τους βλέπεις   να τσακίζονται   στη δουλειά όλη την ημέρα , να περιορίζουν στο ελάχιστο   τον ύπνο , την ανάπαυση , την ψυχαγωγία τους  , και όμως ποτέ να μη δυσανασχετούν   , να μην καταπονούνται    , να μην αποθαρρύνονται     από τα εμπόδια !  [θαυμαστικό]

8.       Όσο οι δημοσιογράφοι είμαστε ανίκανοι να αναλύσουμε  την ελληνική κοινωνία ∙όσο απεχθανόμαστε να ανατρέχουμε στο παρελθόν και να το μετατρέπουμε σε κινητήρια δύναμη για το μέλλον ∙ όσο εξακολουθούμε την παθητικότητά μας στα προβλήματα που αφορούν όλους : τόσο θα επιλάμπουν και θα επικυριαρχούν   στην επικοινωνιοσφαίρα  τα θλιβερά  φαινόμενα  [άνω  τελεία   ,   άνω και  κάτω  τελεία ]

9.       Ο   σχολικός  επαγγελματικός  προσανατολισμός  μπορεί να υποβοηθήσει το νεαρό άτομο  να «υποψιαστεί» πλευρές   και όψεις   της πραγματικότητας   [εισαγωγικά]

10.   Στις αναπτυγμένες χώρες   η εφαρμογή του  ΣΕΠ   άρχισε   πριν από το σχολείο , ενώ στη χώρα μας μπήκε   στο σχολικό πρόγραμμα   της Δευτεροβάθμιας  Εκπαίδευσης   την τελευταία δεκαετία .[ κόμμα]